W Szwecji uczniowie już od pierwszej klasy podstawówki obowiązkowo uczęszczają na lekcje szycia lub prac w drewnie oraz gotowania. W Norwegii program obfituje w zajęcia praktyczne, w tym również takie „przygotowujące do życia”, jak gotowanie, szycie czy prace stolarskie (bez podziału na płeć). I mowa tu nie o szkołach zawodowych, lecz ogólnokształcących. Program obowiązkowej edukacji w Finlandii obejmuje liczne przedmioty nauczania, wśród których jest miejsce na muzykę i plastykę (przedmioty uważane w innych krajach za zbędne), a także naukę gotowania, szycia czy obróbki drewna prowadzoną w ramach lekcji gospodarstwa domowego. Finowie nie dzielą zajęć na „męskie” i „żeńskie”, dlatego dziewczęta uczą się stolarki, a chłopcy poznają podstawy krawiectwa.

W każdej szkole w ciągu roku szkolnego setki uczniów wyjeżdżają na różne wycieczki, zielone szkoły, obozy, biorą udział w projektach, podróżują także ze swoimi rodzinami. Czy takie wędrówki może połączyć jeden wspólny, długofalowy cel edukacyjny i jeden projekt? Jak najbardziej, a inspirację możemy czerpać z publikacji „Skarby polskiej przyrody”, wydanej w czerwcu br. przez Zespół Szkół STO na Bemowie w Warszawie.

Przedstawię 10 warunków, które zmniejszają efektywność w pracy. Przy każdym z nich podam radę, jak ich unikać i rady dla nauczycieli, aby ograniczyli wpływ tych czynników na swoich uczniów. Na końcu spiszę same rady dla szkoły.