Najczęściej rozmawiamy o szkole w kontekście procesów uczenia się / nauczania. O tym, czego trzeba się uczyć, co należy zapamiętać, co powinniśmy wyćwiczyć. Ale szkoła to instytucja, która służy nie tylko wyuczeniu przeróżnych treści, ale także przygotowaniu młodych ludzi do dalszej drogi w życiu. Może do dobrego życia?

Prawie trzy czwarte tegorocznych maturzystów jest zadowolonych ze swojego życia. Zarazem u trzech czwartych istnieje podejrzenie zaburzeń depresyjnych – wynika z badań przeprowadzonych przez studentów z Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej (UKEN) w Krakowie.

W 1977 roku w Opolu mogliśmy usłyszeć piosenkę, do której słowa napisał Jonasz Kofta - „Śpiewać każdy może”. W mistrzowskim stylu wykonał ją śp. Jerzy Stuhr. Miała powstać tylko dla żartu, a jednak stała się hitem: Śpiewać każdy może, / Trochę lepiej, lub trochę gorzej, / Ale nie oto chodzi, / Jak co komu wychodzi. Parafrazując słowa utworu - szkolić każdy może… - chciałabym poświęcić nieco uwagi zjawisku, które obserwuję w przestrzeni edukacji już od dłuższego czasu, ale szczególnie intensywnie od czasu pandemii COVID. Rzecz będzie dotyczyła szkoleń dla nauczycieli, a moim zamiarem jest skłonić do refleksji (nauczycieli): z jakich ofert korzystamy?

Od dawna, a w ostatnim czasie w sposób szczególny, upominamy się o prawo nauczycieli do samostanowienia w obszarze wykonywanej przez nich pracy. Różnie z tym bywa. Zafascynowany w ostatnim czasie myślą pedagogiczną Marii Montessori znalazłem cytat, który wydaje się być ważny dla tych rozważań: Musimy u nauczycieli przygotować bardziej duszę niż mechanikę naukowca, sprawić, że narodzi się [w nich] zainteresowanie przejawami naturalnych zjawisk, zmienić ich w interpretatorów ducha, porwanych duchem przyrody, podobnie jak ten, kto nauczywszy się pierwszego dnia literować, w końcu odczyta w znakach graficznych myśl Szekspira, Goethego czy Dantego[1]. To oczywiście piękna idea, ale czy musi być wykorzystywana jedynie podczas zajęć z historii pedagogiki?

Ocenianie kojarzy się z klasówkami, odpytywaniem i testami. Ale często nie są to najlepsze metody sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów. Szczególnie w stosunku do sprawdzania umiejętności, np. rozumienia pojęć i zdolności do stosowania wiedzy w nowych sytuacjach. Jeśli chcemy ocenić kreatywność rozwiązania problemu, umiejętność krytycznego myślenia, sposób prezentacji lub umiejętność efektywnej pracy w grupach, to musimy zastosować inny sposób oceniania. W tym wpisie siedem propozycji.

Pamięć to spoiwo ludzkiej tożsamości. Każdego dnia przetwarzamy ogrom informacji, kodujemy je, przechowujemy, wydobywamy. Uczymy się przez całe życie. Skuteczność nauki zależy od tego jak działa pamięć, a niemal każdy człowiek jest niezadowolony z jej działania. Ani osoby o wybitnych zdolnościach, mistrzowie, którzy zapamiętują i bezbłędnie odpamiętują niewyobrażalne ilości informacji, ani osoby świadomie doświadczające poważnych zaburzeń pamięci. Jak przejść od wiedzy na temat pamięci do jej aktywnego wspomagania? Na to pytanie odpowiadają autorzy „Treningu pamięci. Podręcznika trenera”.