Najnowsza edycja The Horizon Report zwraca uwagę na kilka wyzwań dla szkolnictwa wyższego. Ponieważ pod wpływem Internetu i technologii komunikacyjnych zmienia się sposób uczenia się młodych ludzi, uczelnie i środowisko naukowe muszą odpowiedzieć na nowe metody pracy studentów oraz nowe praktyki oceny działalności akademickiej, z jakimi mamy do czynienia.
Już w 2007 r. Amerykańskie Stowarzyszenie Koledżów i Uniwersytetów zwracało uwagę na konieczność głębszego włączenie technologii w proces nauczania akademickiego. Zaproponowano wówczas, aby studenci uczyli się szerzej wykorzystywali nowe technologie w badaniach, eksperymentach, uczeniu ukierunkowanym na rozwiązywaniu problemów i innych kreatywnych pracach w ramach ich obszaru studiów. W Horizon Report jeszcze wyraźniej sformułowano krytyczne wyzwania dla szkół wyższych – jest obowiązkiem współczesnej szkoły wyższej, aby stosować takie wzorce i praktyki nauczania i uczenia się, aby jak najlepiej odpowiadać na potrzeby osób uczących się.
Umiejętność posługiwania się i rozumienia cyfrowych mediów urasta do roli jednej z najważniejszej kompetencji XXI wieku. Niestety umiejętności kadry naukowej uczelni w porównaniu do umiejętności studentów, pozostają daleko w tyle. Luka w posługiwaniu się technologiami cyfrowymi w praktyce akademickiej jest coraz większa. Wykładowcy nie zawsze są tego świadomi, że muszą nieustannie pogłębiać swoje umiejętności w tym zakresie. Nie są też świadomi, że ich braki w dużej mierze uniemożliwiają nie tylko niesienie pomocy studentom, ale również ukierunkowywanie ich rozwoju przy szerszym wykorzystaniu technologii do realizacji programu.
Pod wpływem technologii zmienia się również krajobraz pracy naukowej. Pojawiają się na uczelniach nowe formy autoringu, zasady publikowania i prowadzenia działałności badawczej, ale z drugiej strony nie zaakceptowano jeszcze odpowiednich narzędzi do „cyfrowej ewaluacji” pracy naukowej. Mierzenie wartości pracy poprzez ilość cytatów w publikacjach naukowych nie jest już głównym wskaźnikiem znaczenia danego dzieła. Pojawiają się nowe formy oceny publikacji naukowych poprzez recenzje zamieszczane na blogach, systemy ratingowe czytelników, tagowanie, linkowanie do źródła, komentowanie publikacji w popularnych kanałach typu tweeter – słowem mamy do czynienia z bogactwem form recenzji w globalnej społeczności akademickiej. A z drugiej strony te wszystkie formy nie zyskały jeszcze akceptacji środowiska naukowego jako dopuszczalne formy oceny wartości pracy naukowej.
Wreszcie, autorzy raportu zwracają uwagę na czynniki ekonomiczne. Kurczące się ostatnio z powodu kryzysu finansowego budżety uczelniane przyczyniły się do znaczących cięć w kosztach funkcjonowania uczelni. Władze szukają nowych sposobów kontroli wydatków przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniej jakości usług. A studentów ciągle przybywa – pojawia się zatem problem zasobów ludzkich – nie starcza kadry do prowadzenia zajęć. Tu również mogą pomóc nowe technologie – przesunięcie części zajęć do sieci oraz przygotowanie wirtualnych zasobów informacyjnych i edukacyjnych uczelni pozwoli uczelniom osiągać zakładane cele, a dodatkowo studenci będą mogli lepiej przygotować się do studiów.
Zaprezentowane wyżej wyzwania dla szkolnictwa wyższego to tylko skrót najważniejszych tez The Horizon Report – prawdziwie akademickiego dzieła poświęconemu przyszłości edukacji, także i wyższej. Szczególnie władze polskich uczelni oraz wykładowcy powinni śledzić prace międzynarodowego zespołu badawczego publikującego co roku ten raport – wiele uwag i rekomendacji może pomóc w modernizacji i podniesieniu jakości edukacji na polskich uczelniach.
(Źródło: The Horizon Report 2010)
