Kierunki polityki oświatowej to główne cele i działania, które państwo określa jako najważniejsze dla systemu edukacji w danym okresie. Te na rok 2025/26 zostały ogłoszone wyjątkowo wcześnie, bo już 21 maja. Dla szkół – może mieć to znaczenie pod kątem planowania działań dydaktycznych i wychowawczych.
Za najważniejsze na nadchodzący rok szkolny Ministerstwo Edukacji Narodowej uznało następujące:
- Kształtowanie myślenia analitycznego poprzez interdyscyplinarne podejście do nauczania przedmiotów przyrodniczych i ścisłych oraz rozwijanie umiejętności matematycznych w kształceniu ogólnym.
- Szkoła miejscem edukacji obywatelskiej – kształtowanie postaw patriotycznych, społecznych i obywatelskich, odpowiedzialności za region i ojczyznę, dbałości o bezpieczeństwo własne i innych.
- Promocja zdrowego trybu życia w szkole – kształtowanie postaw i zachowań prozdrowotnych, wspieranie aktywności fizycznej uczniów.
- Profilaktyka przemocy rówieśniczej, zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, wsparcie w kryzysach psychicznych, profilaktyka uzależnień.
- Promowanie higieny cyfrowej i bezpiecznego poruszania się w sieci, rozwijanie umiejętności krytycznej analizy informacji dostępnych w Internecie, poprawne metodycznie wykorzystywanie przez nauczycieli nowoczesnych technologii, w szczególności opartych na sztucznej inteligencji oraz korzystanie z zasobów Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej.
- Promocja kształcenia zawodowego w szkołach podstawowych oraz w środowisku pracodawców, wzmocnienie roli doradztwa zawodowego.
- Rozwijanie zainteresowania kulturą i językiem polskim wśród Polonii, nauczanie języka polskiego w środowiskach polonijnych.
- Wspieranie aktywności poznawczej i poczucia sprawczości ucznia poprzez promowanie oceniania kształtującego i metod aktywizujących w dydaktyce.
Komentarz ekspercki
„To, że znamy je od 21 maja pozwala z wyprzedzeniem zaplanować wszystkim instytucjom odpowiedzialnym za wsparcie szkół w ich wdrażaniu adekwatne działania, a szkołom, jeszcze przed zakończeniem bieżącego roku szkolnego przeprowadzić analizę swojej dotychczasowej pracy pod kątem stopnia realizacji tematów zasygnalizowanych w kierunkach.” – komentuje decyzję MEN Sylwia Żmijewska-Kwiręg, Dyrektorka Programowa Fundacji Centrum Edukacji Obywatelskiej.
„Część z nich to element naszej [przyp. red. Fundacji CEO] codziennej, prowadzonej od wielu lat pracy ze szkołami, np.: ocenianie kształtujące rozwijane od 25 lat w programie “Szkoła ucząca się” jako pięć strategii wspierających uczenie się ucznia i nauczanie przez nauczycieli; nauczanie interdyscyplinarne wypracowane w programie “Szkoła dla Innowatora”; edukacja obywatelska, której praktyczny model promujemy od początku istnienia naszej organizacji (zarówno na poziomie przedmiotowym - podręcznik i program nauczania KOSS, jak i projektowym - np. “Szkoła Demokracji”, Młodzi głosują”, “Szkoła globalna”)."
"Bliski jest nam język części priorytetów, który w większym stopniu kładzie nacisk na to PO CO niż JAK. Dzięki temu wspomniane wcześniej ocenianie kształtujące, nauczanie interdyscyplinarne czy edukacja obywatelska, to nie roczne tematy priorytetów czy nowinki dydaktyczne, które mają się pojawić w szkole, ale rekomendowane strategie, które mają służyć rozwijaniu konkretnych umiejętności i postaw:
- sprawczości,
- odpowiedzialności za siebie i innych,
- myślenia analitycznego czy
- aktywności poznawczej oraz
- budowaniu wspólnoty."
Wreszcie, "wiele kierunków obejmuje ważne współczesne wyzwania związane między innymi: z kształtowaniem postaw prozdrowotnych (zdrowie fizyczne i psychiczne czy higiena cyfrowa) czy rozwojem kompetencji niezbędnych do rozumienia i odpowiedzialnego poruszania się po współczesnym świecie."
"Z mojej perspektywy sformułowane priorytety - mimo, że odwołują się często do konkretnych przedmiotów i dydaktyki - obejmują działania szkoły i wspierających je instytucji zarówno w obszarze nauczania przedmiotowego, jak i funkcji wychowawczej."
"Choć o kierunkach polityki oświatowej zdarza się nam myśleć zwykle jako o czymś, co trzeba dopiero rozwijać, wdrożyć, to nasza wieloletnia praca ze szkołami pokazuje, że wiele placówek w tych priorytetach znalazła potwierdzenie słuszności podejmowanych już od kilku lat zmian. Na przykład, po opublikowaniu priorytetów w mediach społecznościowych pojawiły się komentarze nauczycieli i dyrektorów szkół, w których wdrażane jest ocenianie kształtujące: “Nareszcie!”; “Szczególnie wyróżnia się punkt 8, który idealnie wpisuje się w nasze działania. Rozpoczęliśmy właśnie wdrażanie oceniania kształtującego, a ten priorytet z pewnością przyczyni się do lepszego zrozumienia, uczenia się i wsparcia naszych uczniów.”; “Idziemy razem, w tym samym kierunku!”.
Chcę wierzyć, że zarówno kierunki zaproponowane przez MEN, jak i reakcje na nie, pokazują otwartość i gotowość polskiej szkoły na zmiany, np. w podejściu do szkolnego oceniania przedmiotowego i zachowania" – podsumowuje Sylwia Żmijewska-Kwiręg.
(Źródło: Fundacja CEO, opr. red.)
