Czy metody stosowane dziś w dydaktyce języków obcych są skuteczne? Czy języków można uczyć inaczej? Czy materiały edukacyjne zawarte w podręcznikach są przyjazne mózgowi? Czy jest alternatywa dla nudnych i schematycznych zadań utrwalających nowe struktury gramatyczne? Jak wprowadzać nowe słownictwo, by ułatwić mózgowi zapamiętywanie?
Dalej, jakie typy zadań skutkują głębokim przetwarzaniem informacji i zapamiętywaniem, a które jedynie wypełniają czas? Jak układać plan, by przeciwdziałać naturalnym skutkom zapominania? Jaki jest minimalny czas kontaktu z językiem, aby proces uczenia się był szybszy niż naturalny proces zapominania? Czy nauczyciel musi poprawiać wszystkie popełnione przez uczniów błędy? Dlaczego młodzi Polacy wciąż nie potrafią swobodnie posługiwać się językami obcymi?
Czy neuronauki mogą być pomocne w rozwiązaniu tego problemu? Wiele wskazuje na to, że już dziś dostarczają cennych wskazówek, a wnioski formułowane przez neurobiologów pozwalają zrozumieć przyczyny niewydolności obecnego sytemu. Jednak to od nas, nauczycieli języków obcych, zależy czy będziemy chcieli zapoznać się w wynikami badań nad mózgiem i poszukać nowego, skuteczniejszego modelu nauczania języków obcych. Szczególnie trudne zadanie stoi przed osobami zajmującymi się metodyką. Możliwość wprowadzenia zmian zależy od naszej zdolności do krytycznej refleksji nad tym, czego i jak uczymy. Wiele zależy od tego, czy będziemy umieli oceniać stosowane metody pracy „po owocach”!
Po opublikowaniu wyników pierwszego międzynarodowego Badania Kompetencji Językowych ESLC (European Survey on Language Competences), wszystkie ośrodki i środowiska zajmujące się kształceniem nauczycieli języków obcych zapewne zadają pytanie o przyczyny tak niskiej skuteczności. Co zawiodło? Jak poprawić sytuację?
Jedno z chińskich przysłów mówi, że nie można rozwiązać problemu, jeśli się go nie widzi. My już widzimy! Szkoda, że potrzebowaliśmy międzyznarodowego badania, by zauważyć, że w naszym systemie coś szwankuje, że stosowane metody nie wywołują entuzjazmu, że łączenie elementów w zeszytach ćwiczeń nie prowadzi do swobodnego posługiwania się językiem, że uczniowie nie chcą lub nie mogą uczyć się w zaproponowany sposób. Czy to nie paradoks, że w czasach, gdy w szkołach stosuje się metodę komunikacyjną, właśnie z komunikacją językową młodzi Polacy mają największe problemy?
Dlatego w Nauczycielskim Kolegium Języków Obcych w Toruniu organizujemy kolejną konferencję propagującą wykorzystanie dorobku neuronauk. 16 kwietnia zapraszamy do nas wszystkich zainteresowanych wnioskami płynącymi z badań nad mózgiem i możliwościami ich praktycznego zastosowania. Naszymi gośćmi będzie dr Magdalena Szpotowicz z IBE w Warszawie, która przedstawi wyniki „Europejskiego Badania Kompetencji Językowych”, a także omówi problemy związane ze wczesną nauką języków obcych w Europie. Kolejnym gościem będzie zajmująca się psychologią edukacyjną i neurometodyką Małgorzata Taraszkiewicz-Kotońska (również z Warszawy), która w swoim wykładzie omówi wpływ kreatywności na efektywność nauczania, a w drugiej części poprowadzi związane z tym zagadnieniem warsztaty.
Druga część konferencji ma charakter czysto praktyczny. Oprócz Małgorzaty Taraszkiewicz-Kotońskiej warsztaty poprowadzi dr Klaudia Winiarska z toruńskiego NKJO, która w swojej pracy od lat skutecznie łączy zajęcia językowe ze sztuką i psychologią. Pozostałe warsztaty poprowadzą nasi studenci, którzy wcielą się w rolę nauczycieli stosujących określoną metodę. To dla nas wielkie wyzwanie i mamy nadzieję, że sprostamy zadaniu! Chcemy zaproponować uczestnikom konferencji poznanie stosowanych i rozwijanych w naszym Kolegium metod, od strony uczniów. Chcemy pokazać, że gramatyki można się uczyć wykorzystując np. telefony komórkowe, a rezygnacja z zeszytów ćwiczeń wcale nie musi oznaczać większego obciążenia nauczycieli. Ten się uczy, kto jest aktywny! Nasze metody mają zatem na celu wywołanie większej aktywności uczniów.
Nie mniej ważnym celem jest uaktywnienie uwalniających dopaminę ośrodków nagrony. Chodzi o to, by lekcje były nie tylko efektywne, by wyzwalały aktywność uczących się jednostek, zmuszały je do głębokiego przetwarzania informacji, ale by były również przyjemne, by było miejsce na śmiech i radosną współpracę z innymi. Innymi słowy chodzi o to, by lekcje były nie tylko efektywne, ale również przyjemne! I to dla obu stron. Emocje to markery pamięci. Powinniśmy nauczyć się, że w szkole mogą być naszymi sprzymierzeńcami!
Konferencja „Dydaktyka języków obcych w świetle badań nad mózgiem. W poszukiwaniu nowych metod nauczania“ – 16 kwietnia 2013, Toruń. Program i formularz zgloszeniowy na stronie Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych.
Notka o autorce: Marzena Żylińska jest wykładowcą metodyki w Nauczycielskim Kolegium Języków Obcych w Toruniu i w Dolnośląskiej Szkole Wyższej we Wrocławiu. Zajmuje się też wykorzystaniem nowych technologii w nauczaniu. Prowadzi seminaria dla nauczycieli, współorganizuje europejski projekt "Zmieniająca się szkoła". Autorka książki "Postkomunikatywna dydaktyka języków obcych w dobie technologii informacyjnych". W przygotowaniu jest jej nowa książka "Neurodydaktyka, czyli nauczanie przyjazne mózgowi". Prowadzi swój blog w partnerskiej dla Edunews.pl platformie blogowej Oś Świata pod adresem http://osswiata.nq.pl/zylinska/. Artykuł jest przedrukiem wpisu zamieszczonego w Osi Świata.
