Kiedy pandemia COVID-19 zmusiła nas do przeniesienia nauczania do świata online, wielu nauczycieli akademickich początkowo czuło się zagubionymi i niepewnymi. I nic dziwnego, była to sytuacja nowa i zaskakująca. Choć nie tak bardzo. Już wcześniej wiele środowisk wykorzystywało edukację online. Eksperymentalnie i nieobowiązkowa, na zasadzie spokojnego rozpoznawania możliwości. Zaskoczyła tylko skala i rozmiar w czasie pandemii.

17 września wziąłem udział w czwartej edycji dorocznej debaty eksperckiej „Gotowi na przyszłość”, tradycyjnie poświęconej sprawom młodego pokolenia. Na tapecie wydarzenia zorganizowanego przez program „Równać szanse” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, znalazła się tym razem „Sprawczość (nie)dozwolona”, czyli kwestia wspierania dzieci i młodzieży w odkrywaniu własnej sprawczości. Rolę gospodarza i zarazem moderatora dyskusji pełnił Janusz Schwertner, redaktor naczelny portalu Goniec.pl. Za punkt wyjścia do wielowątkowych rozważań posłużyło stwierdzenie, że niskie poczucie sprawczości jest, obok samotności i niskiej samooceny, jedną z przyczyn kryzysu psychicznego dotykającego dzisiaj wielu młodych Polaków.

Jesteśmy na fali rosnącego zainteresowania możliwościami sztucznej inteligencji, także w edukacji. W ramach tegorocznej edycji Europejskiego Tygodnia Kodowania odbył się webinar pt. „Wielka moc, wielka odpowiedzialność. Jak używać AI rozsądnie?” zorganizowany przez Stowarzyszenie Cyfrowy Dialog. Prowadzący spotkanie, Barbara Halska oraz Maciej Gołębiowski, przedstawili zarówno możliwości, jakie oferuje AI, jak i pomogli dostrzec ogrom odpowiedzialności wiążącej się z jej wykorzystywaniem.

„Porozmawiajcie w parach” jest techniką nauczania ogólnie znaną wśród nauczycieli, promuje ją też ocenianie kształtujące. Mimo, że jest znana, nie do końca wykorzystujemy jej potencjał. W tym wpisie przedstawię więcej korzyści płynących z jej stosowania.

Coraz wyraźniej dostrzegam rosnącą polaryzację postaw wobec technologii. Z jednej strony zauważam nauczycieli, którzy z dużą rezerwą podchodzą do nowoczesnych narzędzi, często przyjmując pesymistyczną perspektywę i podkreślając zagrożenia związane z cyfryzacją i automatyzacją. Z drugiej strony widzę entuzjastów, którzy bezkrytycznie akceptują każdy aspekt technologii, postrzegając ją jako jedyne rozwiązanie problemów współczesnej edukacji. Te skrajne stanowiska, moim zdaniem, utrudniają wyważoną dyskusję o realnych możliwościach i wyzwaniach, jakie niesie rozwój technologiczny.

W dobie powszechnego dostępu do internetu, który przenika wszystkie aspekty naszego życia, kluczowe jest zrozumienie, jak bezpiecznie i odpowiedzialnie z niego korzystać. Internet stwarza ogromne możliwości rozwoju, zdobywania wiedzy i kreatywności, ale jednocześnie niesie ze sobą wyzwania, szczególnie dla dzieci i młodzieży. Fundacja Szkoła z Klasą, przy wsparciu Google.org, od 2018 roku realizuje bezpłatny program edukacyjny Asy Internetu, który wspiera nauczycieli i edukatorki w kształtowaniu cyfrowego obywatelstwa wśród uczniów. Program opiera się na wartościach takich jak: rozsądek, uważność, siła (asertywność), życzliwość i odwaga, które pomagają młodym ludziom korzystać z internetu w sposób świadomy i bezpieczny. W programie wspieramy kształtowanie krytycznego myślenia, współpracy, komunikacji, ale również praktycznych umiejętności związanych z byciem online.