Jaka powinna być współczesna szkoła? Czego powinna uczyć? Jak powinna wyglądać? Jak powinni się czuć uczniowie? Na te i inne pytania starają się odpowiedzieć sobie rządy, dyrektorzy i edukatorzy z całego świata. Niektórzy skupiają się na programach nauczania i wizji szkoły, niektórzy na kompetencjach, jakie powinna ona kształcić, a jeszcze inni na jej przystosowaniu do współczesnego świata czy aspekcie architektonicznym. Wszystkie te elementy są niezwykle ważne i stanowią podstawę projektowania współczesnej szkoły. Od czego więc zacząć?

Dzielenie się wiedzą ubogaca i to obie strony. Przybywa jej a nie ubywa. To taka trochę dziwna ekonomia. Podobnie jest z miłością i… nienawiścią. Uważaj więc czym się dzielisz i co upowszechniasz.

Szkoła musi się zmieniać nie dlatego, że coś źle zostało zaprojektowane, ale dlatego że zmienia się świat, w którym funkcjonujemy. Obecnie żyjemy na początku trzeciej rewolucji technologicznej i coraz bardziej odczuwamy znaczące rozproszenie i decentralizację, zarówno pozyskiwania energii jak i produkcji. Głębokie zmiany dotyczą także funkcjonowania społeczeństwa. Coraz większe znaczenie ma kapitał ludzki i innowacyjność, a mniejsze surowce i stare, konwencjonalne źródła energii.

Odwiedziłem wraz z Jolą Okuniewską szkołę w jednej z najbiedniejszych części południowego Bronxu w Nowym Jorku. Do niedawna była to najgorsza szkoła w mieście. Wokół szkoły ok. 45 tys. osób żyjących w subsydiowanych mieszkaniach: strefa przestępczości, uzależnienia, przeludnienie w lokalach, przemoc domowa, bezrobocie - to plagi pospolite tego miejsca. Głównie mieszkają tu rodziny murzyńskie i latynoskie. Są to dzieci z trudnych środowisk, większość ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Czy w takim miejscu uda się odnieść sukces edukacyjny?

Wsparcie dla uczniów uzdolnionych w województwie dolnośląskim raczej nie gwarantuje, że następuje rzeczywisty rozwój ich uzdolnień - to wnioski z kontroli NIK przeprowadzonej w kilku szkołach regionu oraz urzędach nadzorujących program wsparcia dla uzdolnionych uczniów. Czy podobne wyniki byłyby w innych województwach?

W październiku br. miałem możliwość odwiedzić wraz z Jolantą Okuniewską, nauczycielką z Olsztyna, dwie szkoły publiczne w Nowym Jorku. Byliśmy ogromnie ciekawi, jak są zorganizowane, jak wyglądają lekcje, jacy są nauczyciele, a jacy uczniowie. Do obu mogliśmy wejść dzięki temu, że pracują w nich finaliści konkursu Global Teacher Prize. W tej – Melissa Morris, nauczycielka muzyki i doradczyni dyrektora ds. zmian w szkole.