Ministerstwo Finansów Federacji Rosyjskiej wspólnie z Bankiem Światowym rozpoczęły Program Edukacji Finansowej społeczeństwa rosyjskiego. Czas realizacji określono na lata 2011-2016. Przy opracowaniu założeń korzystano z doświadczeń międzynarodowych - między innymi oparto się na doświadczeniach Narodowego Banku Polskiego w zakresie edukacji ekonomicznej społeczeństwa.
Zdaniem przedstawicieli Banku Światowego rozpoczęty oficjalnie w Moskwie program jest największym tego typu przesięwzięciem na świecie. Budżet jego wynosi 113 milionów USD, z czego ok. 25% pochodzi ze środków Banku Światowego.
Celem Programu jest poprawa świadomości finansowej społeczeństwa rosyjskiego i wzmocnienie ochrony konsumentów finansowych. Do najważniejszych grup odbiorców zaliczono: młodzież szkolną i akademicką oraz aktywnych finansowo dorosłych o niskich i średnich dochodach.
Program podzielono na pięć komponentów:
| 1. | opracowanie Narodowej Strategii Edukacji Finansowej i rozwój współpracy instytucji publicznych odpowiedzialnych za edukację finansową i ochronę konsumentów; |
| 2. | tworzenie infrastruktury projektu (szkolenia, zasoby edukacyjne w internecie, struktury regionalne); |
| 3. | programy edukacji finansowej i kampania promocyjna; |
| 4. | programy ochrony konsumenckiej i fundusz dobrych pomysłów (granty); |
| 5. | koordynacja i zarządzanie projektem. |
W pierwszej kolejności opracowana zostanie w Rosji Narodowa Strategia Edukacji Finansowej, a równolegle prowadzone będą projekty pilotażowe w 3 regionach Rosji – Kaliningradzkim, Twerskim i Wołgogradskim. Po zbadaniu i ocenie rezultatów pilotaży program realizowany będzie w kolejnych 8 regionach kraju.
„Kluczem dziś jest świadomy konsument finansowy. Potrzebujemy dziś skutecznej edukacji finansowej“ – powiedział Andre Laboul, dyrektor ds. relacji finansowych i przewodniczący International Network on Financial Education w OECD, zwracając uwagę na związki pomiędzy rozwojem gospodarczym a społeczeństwem, które podejmuje racjonalne decyzje ekonomiczne.
Zdaniem Pedro Alba, dyrektora moskiewskiego oddziału Banku Światowego, obecne kłopoty gospodarcze wielu państwa zachodnich – np. Hiszpanii – są w dużej mierze wynikiem wieloletnich zaniedbań po stronie edukacji finansowej społeczeństwa.
Dlaczego warto pisać o takich inicjatywach? Miałem przyjemność współpracować z organizatorami Programu Edukacji Finansowej Federacji Rosyjskiej od 2009 r., dostarczając im wiedzy i informacji na temat działań edukacyjnych podejmowanych w Polsce i na świecie. Postanowili skorzystać oni z doświadczeń polskich ze względu na sąsiedztwo naszych krajów i pewne podobieństwa w rozwoju społecznym. W szczególności uwzględniono korzyści wynikające z prowadzenia ogólnodostępnego portalu edukacji ekonomicznej i finansowej (na wzór NBPortal.pl) oraz konieczności prowadzenia równoległych działań edukacyjnych w mediach (za wzór posłużyły tu projekty typu edutainment, które NBP prowadził w latach 2005-2007).
Wykorzystano również pewne doświadczenia polskie w konstrukcji metody przekazywania środków do realizatorów działań edukacyjnych (wykonawców, np. organizacji pozarządowych i uczelni). Część projektów podejmowanych w związku z realizacją Narodowej Strategii Edukacyjnej planowana będzie i wdrażana na poziomie centralnym, tak aby zapewnić spójność w osiąganiu celów Programu. Część środków finansowych przeznaczono natomiast na Fundusz Dobrych Pomysłów, z którego finansowane będą (małe granty) najlepsze inicjatywy na poziomie lokalnym. Istotne jest również to, że zasady dystrybucji środków finansowych do końcowych beneficjentów oparte będą w całości o procedury Banku Światowego.
Byłbym bardzo szczęśliwy, gdyby działania podejmowane u naszych sąsiadów zachęciły polskie władze do uruchomienia podobnego programu edukacji finansowej w Polsce. Prowadzone od wielu lat badania świadomości ekonomicznej i finansowej Polaków (NBP, Fundacja Kronenberga) pokazują, że stan wiedzy finansowej w naszym kraju jest na poziomie raczej miernym. Cudem więc można nazwać to, że w trakcie globalnego kryzysu finansowego w latach 2008-2009 portfele Polaków ucierpiały w niewielkim stopniu. Szkoda, że świadomość potrzeby szerokiej edukacji finansowej społeczeństwa jest niska tak w Ministerstwie Finansów, jak i innych instytucjach publicznych, które wpisują edukację finansową w katalog swoich kluczowych celów.
Więcej informacji na temat Programu Edukacji Finansowej Federacji Rosyjskiej można znaleźć w serwisie EconomicEducator.eu.
(Notka o autorze: Marcin Polak jest twórcą i redaktorem naczelnym Edunews.pl, zajmuje się edukacją i komunikacją społeczną, realizując projekty społeczne i komercyjne o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. Jest członkiem Grupy Ekspertów ds. Edukacji Finansowej przy Komisji Europejskiej, prowadzi także międzynarodowy serwis edukatorów ekonomicznych i finansowych www.EconomicEducator.eu)
