Żyjemy w jakimś nieprawdopodobnym edu-matrixie, w którym robimy wiele dobrych rzeczy, ale nikt ich nie zauważa. Dla ministrów nie jest to w sumie istotne, bo liczą się tylko organizacja systemu oświaty, podstawa programowa, ewentualnie etaty, które trzeba obsadzić znajomymi i znajomymi znajomych. I tak polska szkoła toczy się od reformy do reformy…

Jak będzie zmieniać się edukacja? Minęło sześć lat od pojawienia się w sieci raportu pod takim hasłem, który napisałem z Witoldem Kołodziejczykiem. Przygotowaliśmy go z zamysłem, aby sięgnąć w daleką przyszłość (tak w perspektywie 10-20 lat) i spróbować opisać trendy oraz wyzwania, z jakimi przyjdzie się mierzyć polskiej szkole i uczniom w najbliższych dwóch dekadach. Czy przewidzieliśmy tzw. „dobrą zmianę” w edukacji?

Dydaktyka biologii staje przed nowymi wyzwaniami związanymi z dynamicznym rozwojem tego obszaru wiedzy. W podstawie programowej pojawia się co raz więcej treści związanych ze zjawiskami zachodzącymi na poziomie molekularnym i metodami używanymi do ich badania. Podobnie akademicka, specjalistyczna wiedza staje się coraz obszerniejsza i podlega bardzo szybkim zmianom. Nie zawsze są możliwości i czas by zapoznać uczniów i studentów ze wszystkimi aspektami zagadnienia, nie mówiąc już o zajęciach laboratoryjnych i możliwości samodzielnego działania.

Już po raz 24. w Polsce odbędzie się Akcja Sprzątanie świata – w tym roku pod hasłem „Nie ma śmieci – są surowce”. Celem tej edycji jest zwrócenie uwagi, na to że przedmioty, które potocznie nazywamy śmieciami, są w rzeczywistości surowcami. Nie mogą one kończyć jako „śmieci” - na składowisku, w lesie czy w rzece, ale poprzez segregację odpadów powinny z powrotem trafiać do wykorzystania, funkcjonując jako zasób w gospodarce o obiegu zamkniętym (GOZ). Albo jako rzeczy „z drugiej ręki” służyć innym.

Zejdźcie z katedry! Zawińcie rękawy i stańcie do wspólnej roboty z uczniami. Zejdźcie na poziom dzieci, aby razem z nimi pracować, bawić się, patrzeć na świat w zasięgu ich wzroku, reagować zgodnie z ich rytmem. W tym nowym układzie stosunków spotkacie się z radością, zaufaniem, odczujecie radość powodzenia – to wezwanie Celestyna Freineta do nauczycieli jest cały czas aktualne i dobrze ujmuje esencję jego myśli pedagogicznej.

Matematyka królową nauk jest jak wiadomo i to nie tylko w szkole. Jak wynika z badania przeprowadzonego na zlecenie Fundacji mBanku, blisko 95 proc. rodziców pomaga dzieciom w nauce, z czego najwięcej czasu (aż 40 proc.) poświęcają na matematykę. Zastanawiające to trochę - czyżby nauczyciele matematyki nie potrafili dość dobrze jej wytłumaczyć?