W europejskiej przestrzeni kulturalnej znajduje się wiele cennych elementów dziedzictwa, które mogą zostać wykorzystane (dzięki istniejącym zasobom cyfrowym) dla rozwijania umiejętności czytania i pisania oraz kompetencji cyfrowych dzieci i młodzieży. Taki też jest zamysł organizatorów projektu Erasmus+ „Heritage for Digital and Literacy Learning”, a z wypracowanych już materiałów mogą skorzystać szkoły z różnych krajów Europy.
Bogate dziedzictwo kulturowe Europy
Nie od dziś wiadomo, że Europa szczyci się bogatym dziedzictwem kulturowym, którego historia sięga tysiącleci. Od starożytnych ruin Grecji i Rzymu, znamienitych postaci tamtych czasów, po średniowieczne katedry we Francji, renesansowe malarstwo we Włoszech i historię oraz artyzm kolejnych wieków, dziedzictwo europejskie daje bogaty materiał do eksploracji edukacyjnej.
W projekcie, który realizują organizacje z Polski, Belgii, Bułgarii i Litwy, opracowano materiały umożliwiające pogłębienie wiedzy dzieci w wieku od 10 do 14 lat na temat kultury europejskiej oraz rozwijanie wspomnianych wyżej kompetencji.
W projekcie zakładamy opowiedzenie historii skupionej wokół zabytku, znanej postaci, dawnego wydarzenia z pobliskiej okolicy, łączącej mniej lub bardziej znane fakty z wymyśloną narracją. Uczniowie mogą dzięki temu rozpoznać w codziennie mijanej scenerii echa przeszłości i „ubrać” je w wykreowany przez siebie świat. Informacji na temat zabytku szukają w rozmowach z bliskimi, w czasie wizyt w muzeum, przeglądając archiwa cyfrowe. Oczywiście sposobów na pozyskanie wiedzy jest dużo więcej. Kreując w opowieści swój świat, ćwiczą budowanie postaci, tworzenie powiązanych wątków, pracują nad składniowym i stylistycznym ujęciem opowieści, nie zapominając przez cały czas o głównym bohaterze, czyli dziedzictwie narodowym. Mając gotowy literacki, czy też inaczej mówiąc „analogowy” rys, przekładają całość na wersję cyfrową, używając wybranego narzędzia i wykorzystując elementy multimedialne, jak np. nagrania audio czy video. Tak więc może to być na przykład prezentacja w Genially lub e-booki stworzone dzięki aplikacji PubCoder.
Poprzez wykorzystanie technologii cyfrowych wciągamy dzieci do nauki. Bawiąc się interaktywnością, możliwą dzięki wspomnianym narzędziom, dzieci doskonalą umiejętności cyfrowe oraz dostają pozytywny przekaz, że zdobywanie wiedzy może się odbywać w przyjaznej i naznaczonej zabawą atmosferze. Co więcej, poznają wartość pracy zespołowej, bo założenie projektu daje im takie możliwości. Zaś nauczyciele czy inni specjaliści prowadzący dzieci przez konstruowanie historii mają do dyspozycji przewodniki przygotowane już przez partnerów projektu oraz przykładowe wycieczki opublikowane na stronie projektu w różnych wersjach: https://heritage4learning.eu/.
Zadania związane z odkrywaniem dziedzictwa
Przygotowaliśmy praktyczne zajęcia, podczas których uczniowie eksplorują lokalne lub europejskie miejsca kultury. Obejmują one badania, obserwację, analizę, refleksję i dokumentację. Młodzi ludzie mogą uczestniczyć w warsztatach opowiadania historii, poprawiając swoje kompetencje wystąpień publicznych, budowania spójnej wypowiedzi i redukowania stresu związanego z mówieniem przed szerszym audytorium.
Korelacje międzyprzedmiotowe i rozwój nauczycieli
Realizowany przez nas projekt zakłada integrację różnych przedmiotów, w tym lekcji literatury i języka, historii, geografii, sztuki i informatyki. Daje spectrum możliwości w rozwoju zawodowym nauczycieli w zakresie korzystania z narzędzi cyfrowych, tworzenia zajęć interdyscyplinarnych oraz sposobów wykorzystania dziedzictwa narodowego do pogłębiania różnorodnych kompetencji uczniów. Uwrażliwia na korzyści dal uczniów wynikające ze współpracy z muzeami, towarzystwami historycznymi i organizacjami kulturalnymi.
Uważamy, że wykorzystanie zasobów dziedzictwa europejskiego jest dobrym sposobem na poprawę umiejętności czytania i pisania oraz kompetencji cyfrowych, a jednocześnie oferuje unikalne podejście do edukacji. Włączając projekt oparty na dziedzictwie do programu nauczania, nauczyciele mogą zapewnić uczniom znaczące doświadczenia edukacyjne, które łączą przeszłość z teraźniejszością. Co więcej, poprzez swoją atrakcyjną formę, projekt jest otwarty również na dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Dzięki opowiadaniu historii, poznawaniu kultury i tworzeniu cyfrowemu, dziedzictwo europejskie staje się potężnym narzędziem wzbogacającym edukację oraz rozwój osobisty.
Autorka: Ewa Grynicka pracuje w Fundacji ARTeria. Jest pasjonatką uczenia (się), ma doświadczenie w prowadzeniu zajęć w szkole podstawowej, średniej oraz na wyższej uczelni, zarówno z cudzoziemcami, jak i Polakami. W swojej pracy edukatora wykorzystuje doświadczenia zdobyte m. in. w Szkole Trenerów MERITUM w Katowicach, Akademii Metodyka PASE w Warszawie, Ośrodku Mediacji Wydziału Prawa i Administracji UŚ w Katowicach.
