Pokutuje przekonanie, że lekcja ma trwać 45 minut i czas powinien być maksymalnie wypełniony aktywnościami w taki sposób, by nauczanie było efektywne. Przez wiele lat projektowałam zajęcia korzystając z chwili przerwy nazywanej przerwą śródlekcyjną.
Podczas studiów poznałam zasady organizowania takiej śródlekcyjnej przerwy, a w czasie lat pracy niejednokrotnie ten punkt zajęć opisywany był w obserwacjach pohospitacyjnych moich lekcji przez dyrektora szkoły. Raz jeden w uwagach pojawił się zapis "Podczas przerwy śródlekcyjnej nauczycielka nie otworzyła okien klasy". Jakie dostałam zalecenia nietrudno się domyślić... Wraz z nabieraniem doświadczenia zawodowego oraz podczas obserwacji zajęć prowadzonych u zagranicznych partnerów mojej szkoły doszłam do wniosku, że przerwa podczas zajęć to nie tylko zabawy ruchowe, gimnastyka rąk i nóg przy otwartym oknie, czy kilka wyskakanych pajacyków. Obserwowałam różne rodzaje przerywników: od swobodnych zabaw na dywanie, po długie przerwy na patio obok klasy polegające na czworakowaniu w rytm muzyki, leżeniu z zamkniętymi oczami i słuchaniu muzyki relaksacyjnej po przerwy na czytanie książek. Za każdym razem obserwowałam po takiej przerwie większą aktywność dzieci, uważność podczas wykonywania kolejnych zadań i mimo wszystko skupienie na zadaniu.
Współczesna nauka dostarcza nam edukatorom dużo nowej wiedzy na temat pracy mózgu. Wpisuje się tu również wiedza na temat procesów zapamiętywania i przetwarzania wiedzy.
W 2021 roku amerykański neurobiolog Leonardo Cohen opublikował w czasopiśmie Cell materiał z badań swojego zespołu badawczego dotyczące wpływu krótkich przerw na procesy uczenia się. Badania pokazały, że mózg podczas takich przerw ponad dwudziestokrotnie szybciej przetwarza zdobytą ledwo co wiedzę i “zapisuje” ją w hipokampie. Trzeba robić przerwy dla mózgu i wracać do powtórek. Podobnie twierdzi nauczycielka i neurolog Judy Willis, która dodatkowo wskazuje, że przerwy należy robić zanim u uczniów zauważymy zmęczenie i znudzenie. U młodszych uczniów będzie to już po 10-15 minutach skoncentrowanej nauki. Te twierdzenia umocniły mnie w przekonaniu, że organizowanie przerw nie jest przejawem lenistwa, a celowym wzmacnianiem uczniowskich supermocy.
Zapraszam na moje wystąpienie podczas INSPIR@CJI WCZESNOSZKOLNYCH 2022 w Warszawie:
***
Organizatorami zorganizowanej w dniach 14-15 maja 2022 w Warszawie konferencji INSPIR@CJE WCZESNOSZKOLNE 2022 byli:
Edunews.pl, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy THINK! oraz Think Global sp. z o.o.
Partnerem merytorycznym była społeczność nauczycieli grupy Superbelfrzy RP i Superbelfrzy Mini.
Partnerami konferencji byli: Learnetic SA, Fundacja Szkoła z Klasą (Program Asy Internetu), Stowarzyszenie Cyfrowy Dialog (Amazon Kindloteka i Minecraft Education) oraz Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń.
Notka o autorce: Jolanta Okuniewska jest nauczycielką edukacji wczesnoszkolnej i języka angielskiego w klasach I-III w Szkole Podstawowej nr 13 im. KEN w Olsztynie. Wieloletni regionalny ambasador międzynarodowego programu eTwinning, laureatka krajowych i międzynarodowych konkursów eTwinning. Nominowana do tytułu Nauczyciel Roku 2013 oraz finalistka światowego konkursu Global Teacher Prize 2016 r. Członkini społeczności Superbelfrzy RP i Superbelfrzy Mini. Honorowy Profesor Oświaty.
