Szkoła w okowach

Informatyk
Tak się podpisałem, a rzadko to robię, by unaocznić, że doceniam "z urzędu" moc Internetu, ale jestem jego chłodnym użytkownikiem, entuzjastą i propagatorem w edukacji.

Zdziwienie
Cóż wywołało zdziwienie moim komentarzem? Niestety w tej odpowiedzi nie dowiedziałem się, jak np. historyk ma uczyć, a raczej - jak uczyć się historii bez dat i faktów, a dokładniej - jak dyskusja merytoryczna może być prowadzona bez wiedzy merytorycznej. Czy samym celem (r)ewolucji ma być pozbycie się dat i faktów, bo są dostępne w Internecie?

Nowa podstawa a stare nauczanie
Mam nadzieję, że Autor przeczytał moją dyskusję z Panią Furgoł i Panem Hojnackim - faktycznie niewiele się różnimy w poglądach na podstawę i zmiany w edukacji.

Nauczyciele w starych okowach
Wykorzystanie tablicy interaktywnej głównie do przekazu to dowód, że sama technologia to zbyt mało. Podobnie jest z Internetem i wieloma innymi nowościami technologicznymi. Za technologią nie nadążają nauczyciele i szkoły i to nie jest tylko ich wina. Również, to nie tylko nasz krajowy problem. To cecha niemal każdego systemu edukacji. Przeciwstawienie: tablica interaktywna versus wiedza faktograficzna jest daleko idącym uproszczeniem.

Nowoczesna edukacja
Wymienione cechy nowoczesnego nauczania jedynie uzupełniają: wykład, informowanie, pouczanie, wyjaśnianie, nauczyciela, a moralizowanie, manipulowanie, "górowanie" nauczyciela i urabianie niewyrobionych zostało zapewne dodane przez Autora, by poniżyć te tradycyjne metody stosowane z powodzeniem w kształceniu.

Stara szkoła
Żadna podstawa programowa na przestrzeni ostatnich lat nie utwierdza szkoły jako instytucji "wiedzowej, w dużej mierze pamięciowej, wymagającej opanowania dużego zasobu wiedzy przedmiotowej, często faktograficznej, encyklopedycznej". Jak napisałem, jakakolwiek dyskusja merytoryczna wymaga wiedzy, nie tylko tej "powszechnie dostępnej w Internecie". I NIE "wystarczy zdobyć informacje o drodze dostępu do tej wiedzy", bo by "ją rzeczowo, porządnie, wykorzystać" trzeba wpierw posiąść odpowiednią wiedzę - cytowałem przy tym powiedzenie "znajduję to, co znam". Pozostaje jeszcze skomentować, że to wykorzystanie ma być "wg własnych potrzeb".

Uczeń
A jakie potrzeby edukacyjne ma uczeń? Dyskutować merytorycznie "o szczegółowej budowie wirusów czy bakterii, albo o układzie nerwowym szczura" na podstawie informacji zebranych w Internecie?

Idea,
by to uczeń był Panem swojego uczenia się jest zawarta niemal w każdym dokumencie programowym każdego systemu edukacyjnego na świecie, również w dokumentach unijnych, jak i naszych. To nie wina podstawy, że tak nie jest, ale wynik słabości człowieka, zarówno w roli nauczyciela, jak i ucznia. I mając odrobinę dobrej woli warto dostrzec, że zmiany w naszym systemie preferują właśnie takie podejście wszystkich aktorów w teatrze szkoły, widzów również.

Uczeń, ponownie
Ma sie uczyć, a nie być nauczanym. A w jakim stopniu sam nagina się do tego? Podobnie dorośli - na ile uczą się sami. Potrzeba kształcenia się przez całe życie nie jest potrzebą jedzenia, by przeżyć, ale potrzebą przeżycia w rozwijającym się społeczeństwie. Te mądrości życiowe pojawiają się z wiekiem i nawet ten wielki kpiarz Mark Twain dopiero po opuszczeniu szkoły przyznał, że "chodzenie do szkoły nie przeszkodziło mu w jego kształceniu się". To oczywiście nie jest zarzutem wobec szkoły, ale pochwała tego, że chodząc do szkoły miał wyobrażenie o swoim wykształceniu, chociaż nieco w to wątpię.

Uczeń, jeszcze raz
Rozpisujemy się o złych podstawach, niepotrzebnych książkach, górujących nad uczniami nauczycielach, wspaniałym Internecie, a uczeń w tej dyskusji stoi z boku. Sytuacji nie zmieni dyskusja o uczniach bez uczniów, bez ich udziału w zmianach, udziału własnego, a nie wymuszanego przez dokumenty, szkołę i systemy, rodziców. Może ci ostatni mają jeszcze największy wpływ na swoje pociechy i ich "chodzenie do szkoły". Nie bez powodu bardzo energicznie rozwija się w wielu krajach tzw. domowe nauczanie. Wraz z rozwojem technologii jest tutaj olbrzymia szansa dla tradycyjnego systemu edukacji, który może rzeczywiście stać się partnerem środowiska kształcenia spersonalizowanego, dostępnego w dowolnym miejscu i w każdej chwili, przez całe życie.

Maciej M Sysło