Projekty szkolne przygotowują do pracy

Nie pomagają nawet lekcje przedsiębiorczości, które z reguły są prowadzone takimi samymi metodami jak każde inne zajęcia. Czy uczeń może zatem zdobyć praktyczną wiedzę w szkole, którą potem wykorzysta w pracy? Z własnego doświadczenia wiem, że tak, choć niekoniecznie podczas szkolnych lekcji. Żadna szkoła nie jest instytucją zawieszoną w społecznej próżni. Zazwyczaj współpracują z nią różne organizacje pozarządowe, firmy i instytucje, jeżeli tylko ze strony szkoły jest wola takiej współpracy. Szkoły uczestniczą więc w różnego rodzaju projektach (edukacyjnych czy społecznych), w których zazwyczaj to młodzież pod kierunkiem nauczycieli jest odpowiedzialna za realizację różnego typu zadań i przyczynia się do końcowego sukcesu projektu. Jeśli tylko uczeń będzie chciał, może spróbować uzupełnić swoje kwalifikacje i umiejętności.

Zaangażowanie się w kilka projektów jeszcze podczas szkolnej nauki może przynieść bezcenne doświadczenie, dzięki któremu uczeń nabywa umiejętności, z których będzie potem korzystać w pracy w dorosłym życiu. Niekoniecznie muszą to być projekty narzucone przez dyrekcję szkoły czy nauczycieli. Bardzo dużo inicjatyw szkolnych to wynik aktywności uczniów, którzy chcieli coś zrobić na interesujący ich temat. Trzeba oczywiście po pierwsze chcieć. Potem wystarczy zastanowić się, czego mógłby dotyczyć projekt, np. konkursu, warsztatów, konferencji młodzieżowej, wizyty studyjnej, a może wyjazdu zagranicznego? Uczniowie mają wiele pomysłów i często potrzebują tylko osoby, która zachęci ich do aktywności, wesprze radą i informacją, czy podpowie, w jaki sposób powinni zorganizować swoją działalność. To ważna rola nauczyciela, który powinien umieć zmotywować młodych ludzi do działania na rzecz rozwiązania konkretnego problemu w społeczności lokalnej, czy po prostu pogłębiania wiedzy w inny sposób niż w szkolnej ławie i przed tablicą.

Czego można nauczyć się uczestnicząc aktywnie w organizacji projektu? Projekt to zamknięta i spójna całość obejmująca różnorodne działania prowadzące do osiągnięcia zakładanego celu głównego. Obejmuje kilka etapów działania: planowanie, realizację, ewaluację. W każym z nich są wymagane i rozwijane różnego typu umiejętności, które nie są bez wpływu na to, co potem potrafimy w biurze. Przykładowo:

Etap planowania
Pierwsze spotkanie organizacyjne - burza mózgów (krytyczne myślenie i analiza danych), utworzenie zespołu organizacyjnego, wyłonienie lidera projektu, podział zadań pomiędzy członków zespołu, określenie celów projektu i zadań prowadzących do ich osiągnięcia, przygotowanie opisu projektu i jego kosztorysu, zaplanowanie działań w czasie (harmonogram), wstępne komunikowanie się z potencjalnymi partnerami projektu (np. organizacje pozarządowe, instytucje publiczne, media), poszukiwanie źródeł finansowania (sponsorzy lub przygotowanie wniosku o dofinansowanie z funduszy publicznych), pozyskanie sojuszników do realizacji projektu w szkole i bezpośrednim otoczeniu (np. dyrekcja, wójt lub burmistrz, wydział oświaty w gminie, lokalny przedsiębiorca).

Realizacja działań
Koordynacja działań organizacyjnych (zwłaszcza dopilnowanie kluczowych terminów poszczególnych elementów projektu, np. rezerwacja sali, wysłanie zaproszeń), przepływ informacji (komunikacja) w zespole, komunikowanie się z prelegentami (trenerami), ostateczne ukształtowanie programu projektu, organizacja patronów medialnych lub kontaktowanie się z dziennikarzami, monitorowanie stopnia realizacji celów projektu, organizacja zaplanowanych działań, przygotowanie materiałów drukowanych i promocyjnych, promocja wewnątrz szkoły i poza szkołą (media, portale internetowe), bieżące uzupełnianie projektu o elementy wcześniej nieprzewidziane lub wykorzystywanie nowych możliwości (np. pojawienie się nowego sponsora).

Ocena, podsumowanie
Zebranie danych dotyczących realizacji projektu (np. liczba uczestników, liczba artykułów prasowych i internetowych, ocen uczestników), analiza efektów realizacji projektu, przygotowanie sprawozdania merytorycznego i finansowego (jeżeli było dofinansowanie spoza szkoły), wysłanie podziękowań do prelegentów i instytucji partnerskich, ostatnie spotkanie zespołu organizacyjnego – podsumowanie dobrych stron, analiza błędów, wyciągnięcie wniosków.

Skonfrontujmy powyższe aktywności i związane z nimi umiejętności, które uczniowie nabędą przy realizacji projektów, z oczekiwaniami pracodawców. Poszukują oni osób:
- przedsiębiorczych,
- umiejących współpracować w zespole,
- potrafiących komunikować się z otoczeniem,
- aktywnych i nastawionych na własny rozwój,
- dbających o wysoką jakość swojej pracy i nastawionych na potrzeby klientów,
- otwartych na zmiany.

To, czego uczniowie nauczą się w czasie realizacji projektów, pokrywa się w dużej mierze z potrzebami i oczekiwaniami pracodawców. Zadaniem dla nauczyciela, czy w ogóle pracownika szkoły (i oczywiście rodziców) powinno być zachęcanie uczniów do większej aktywności „okołoszkolnej” i realizacji różnych (czasem zwariowanych) pomysłów. Właśnie w taki sposób będą w stanie przygotować się do pracy jeszcze na etapie edukacji szkolnej. Oczywiście uczestniczenie w jednym projekcie to może być za mało. Ale jeżeli co roku realizować będą kilka projektów małych i większych, z pewnością zdobędą cenną wiedzę i doświadczenie, które potem wykorzystają w pracy. Na studiach proponuję kontynuować taką samą aktywność...

Przeczytaj także: Czego (nie) uczą polskie szkoły?