Przez kilka stuleci edukacja opierała się na modelu dostarczania wiedzy. Uczeń przychodził do szkoły, by od nauczyciela dowiedzieć się czegoś istotnego. Nauczyciel wykładał, wymagał przyswojenia i opanowania materiału. Nie zwracano uwagi na proces uczenia się. Odtworzenie treści, w formie najbardziej zbliżonej do oryginału, było podstawą oceny postępu nauczania.
Obecnie obserwuje się zmiany na wielu płaszczyznach. Po pierwsze trudno zdefiniować "materiał", nikt nie jest w stanie przewidzieć, czego będą potrzebowali uczniowie w perspektywie kolejnych piętnastu lat. Mnogość informacji dostępnych w internecie stanowi dodatkowe wyzwanie. Szkoły powinny przygotować uczniów do tego, że będą zmuszani weryfikować swą wiedzę i uczyć się przez całe swe życie. Model oparty na odtwarzaniu nie jest już wystarczający. Absolwent powinien nie tylko posiadać wiedzę, lecz także umieć szukać informacji, współpracować w zespole, odnaleźć się w wielokulturowym społeczeństwie, być otwartym na nowe rozwiązania – ten zestaw wiedzy, postaw i umiejętności to właśnie kompetencje.
Wyzwania globalizacji
Ze względu na globalizację, ekonomia państw europejskich przeszła znaczące zmiany. Przedsiębiorstwa o skali światowej większość swej produkcyjnej aktywności przenoszą do krajów, w których surowce i siła robocza są najtańsze. Oznacza to utratę pracy przez wielu niskowykwalifikowanych pracowników. Potrzebują oni nowych umiejętności i doświadczenia – muszą przyjąć postawę aktywnego uczenia się przez całe życie. Jeśli Europa chce utrzymać pozycję ekonomiczną, która gwarantuje swoim obywatelom dobrobyt i stabilność finansową, powinna zagwarantować wysokie standardy nauczania. Edukacja nie powinna koncentrować się tylko na przekazywaniu wiedzy, lecz na najbardziej efektywnym rozwijaniu talentów i zdolności. Szkolnictwo powinno wspomagać rozwój osobisty i wzmacniać indywidualne predyspozycje uczniów. Podstawą prawną takiego kierunku myślenia jest Strategia Lizbońska (społeczeństwo wiedzy, skupienie się na zasobach), a edukacja rozwijająca kluczowe kompetencje jest podstawą strategii "Uczenia się przez całe życie".
W jaki sposób szkoła może wspierać tego typu politykę edukacyjną? Przede wszystkim zwracając uwagę na sam proces uczenia się. Badania neurobiologiczne wskazują, że efektywne nauczanie powinno być powiązane z emocjami. Jeśli ludzie mają uczyć się przez całe życie, powinni kojarzyć naukę z czymś przyjemnym. Pożądany efekt osiągniemy, jeśli wzmocnimy u uczniów świadomość procesu uczenia się, przekonamy ich, że warto planować i realizować swój indywidualny proces, że warto rozwijać kompetencję nazwaną – umiejętność uczenia się.
Dlaczego nie?
Pytanie brzmi raczej – dlaczego nie zacząć nauczać w oparciu o kluczowe kompetencje? Dlaczego nie zmieniać naszego dotychczasowego stylu nauczania, kiedy świat wokół nas się zmienia? Jakie z takiej zmiany możemy mieć korzyści? Sami staniemy się uczniami w procesie uczenia się przez całe życie!
Projekt "Aqueduct" zajmuje się promocją Strategii Lizbońskiej, skupiając się na rozwijaniu u uczniów kluczowych kompetencji w kontekście dziedzictwa kulturowego. Ludzie powinni być świadomi swojej tożsamości, by mieć odwagę otwierania się na nowe rozwiązania. Dziedzictwo jest wszędzie, dlatego proces nauczania jest możliwy do przeprowadzenia w bardzo różnorodnym środowisku.
Czy możemy zmienić metody nauczania? Na pewno tak! Więcej na stronie projektu: the-aqueduct.eu.
(Źródło: Małopolski Instytut Kultury - projekt Aqueduct)
Ostatnie komentarze