Jak wiele można zrobić z jedną fasolką? W klasach najmłodszych szkoły podstawowej bardzo wiele. Zapraszam do zapoznania się z planem projektu „Magiczna fasola”.
Etap I - Zakładamy hodowlę
Fasola to bardzo przyjazna roślina do hodowania. Po pierwsze jest uczniom znana, ponieważ jedzą ją w sałatkach, zupie czy sosie. Po drugie rośnie szybko i pierwsze efekty zauważyć można już po godzinie.
– Proszę pani, ona się marszczy! Czy mogę to zapisać?!
– Moja wygląda jak pieróg!
W ten oto sposób obserwacje okazują się dość łatwe do wykonania, wiele można zapisać i nikt się nie zniechęci. Za każdym razem słyszę w klasie, że ktoś hodował już fasolkę w przedszkolu. Świetnie! W niczym nie przeszkadza wyhodować jeszcze jedną, ta jest magiczna… W przedszkolu też nie prowadzi się uporządkowanych dzienników obserwacji.
Do przygotowania hodowli potrzebne są: ziarna fasoli, słoik z wodą, gaza oraz gumka recepturka. Fasola powinna być częściowo cały czas zanurzona w wodzie. W tym roku z odciętych spodów plastikowych butelek stworzyliśmy dla fasoli mini-szklarnie.
fot. Sabina Piłat
fot. Sabina Piłat
Etap II - Opisujemy i prezentujemy
Warto opisać etapy rozwoju i budowę roślin, a także warunki niezbędne do życia. Takie podsumowanie uporządkowuje słownictwo i utrwala wiadomości zdobyte w czasie obserwacji. Uczniowie zabierają roślinę do domu i przez około dwa tygodnie ją obserwują. W tym czasie przygotowują prezentację swoich obserwacji. Warto dać im wybór i pozwolić zrobić to w dowolnej formie!
Warto też, jeśli to możliwe, zaopatrzyć się w tablice przedstawiające etapy rozwoju rośliny. Mamy wtedy pewność, że dzieciaki porównają z nimi swoje obserwacje. Bardzo ciekawe dostępne były w numerze Marzec 2016 Nauczycielka Szkoły Podstawowej.
fot. Sabina Piłat
Etap III - Poznajemy baśń – układamy plan wydarzeń
Po założeniu hodowli i obserwacjach przychodzi czas kolejne etapy zajęć z fasolą.
„Jaś i magiczna fasola” (Jack and the beanstalk) to staroangielska baśń, która ma bardzo wiele wersji. Czasem mówi się, że nie jest zbyt wychowawcza, ponieważ chłopiec z mamą są bogaci dzięki kradzieży… Jaś bowiem wspina się po łodydze fasoli do zamku olbrzyma, któremu początkowo kradnie kurę znoszącą złote jaja, a później jeszcze magiczną harfę, która umila czas grając swojemu właścicielowi przepiękne melodie. Aby więc baśń nie miała zbyt złego przesłania, zwraca się uwagę na to, że olbrzym był zły… z założenia. Ja nie zajmuję się omawianiem baśni zbyt szczegółowo, traktujemy ją jako inspirację do działań.
Przed obejrzeniem filmu dzieci otrzymują plan wydarzeń, który próbują ułożyć w odpowiedniej kolejności. Następnie słuchamy (ewentualnie oglądamy) baśń i dzieciaki sprawdzają, czy udało im się prawidłowo ułożyć punkty. Lubię bardzo krótką wersję (5 minut – link), dzięki czemu możemy posłuchać jej dwu a nawet trzykrotnie.
Po ustaleniu zgodności planu z rzeczywistością dzieci naklejają go w zeszytach jako kolejne liście magicznej fasoli rosnącej ku niebu.
fot. Sabina Piłat
Etap IV - Przesadzamy fasolę
Przesadzanie fasolek ze słoika do doniczek z ziemią (lub ogródka szkolnego) to niezwykle ważny element pracy! Wzbudza chyba najwięcej emocji i uczniowie podchodzą do niego z wielką uwagą, powagą i zaangażowaniem. Każda fasolka jest najważniejsza, trzeba się o nią troszczyć i bardzo uważnie zająć. Najlepiej byłoby przesadzać fasole do ogródka przy szkole, jednak rozumiem, że nie wszędzie są na to warunki. Na szczęście doniczka jest równie dobrym miejscem do życia.
fot. Sabina Piłat
fot. Sabina Piłat
Etap V - Zamek olbrzyma
Kolejnym etapem pracy z fasolą jest wykonanie zamku olbrzyma. Dzieciaki robią to na sztywnym papierze, najlepiej z obu stron. Doklejają watę, bo przecież zamek był ponad chmurami. Następnie naklejają zamek na tyczkę i wszystko to umieszczają w przesadzonej doniczce z fasolą. Z nadzieją, iż fasola owinie się wokół tyczki i podobnie, jak w baśni dotrze aż do zamku olbrzyma.
fot. Sabina Piłat
Etap VI - Opowiadanie twórcze
Rosnąca w kierunku zamku fasola (ta własna) jest świetną inspiracją na napisana baśni. Uczniowie wyobrażają sobie, że pewnego dnia budzą się, a za ich oknem rośnie ogromna roślina, wygląda tak samo, jak magiczna fasola z baśni o Jasiu…
Ciekawe, co może się przydarzyć, gdy Kasia, Ewa, Wojtek i Tomek zaczną się po niej wspinać. Dokąd trafią? Jaka przygoda ich spotka?
Etap VII - Programujemy
Osoby, które korzystają ze Scratcha mogą pokusić się o wykonanie przyjemnej i prostej animacji, którą stworzą uczniowie. Mamy wtedy kolejne fazy wzrostu fasoli, które może zobaczyć każdy. Poniższe animacje wykonali 8-letni uczniowie w czasie 45 minutowych zajęć (zwracam uwagę na to, że są początkujący w programowaniu, mieli dosłownie parę zajęć).
https://scratch.mit.edu/projects/110007943/#fullscreen
https://scratch.mit.edu/projects/110007983/#fullscreen
https://scratch.mit.edu/projects/110008182/#fullscreen
W czasie takich projektów zastanawiam się tylko, po co właściwie nam z najmłodszymi książki i opasłe tomy ćwiczeń… przecież życie i nauka są właśnie w takich działaniach, prawda? Czego jeszcze brakuje? Co więcej zrobilibyście przy tej okazji?
fot. Sabina Piłat
Notka o autorce: Sabina Piłat jest nauczycielką klas I – III w warszawskiej szkole podstawowej. Autorka bloga http://www.wmk.edu.pl/, z którego pochodzi niniejszy artykuł. Członkini grupy innowacyjnych nauczycieli Superbelfrzy RP. Licencja CC-BY-SA.