Wczesny obywatelski trening (inspiracje korczakowskie)

fot. Fotolia.com

Narzędzia
Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

„Skarga – to najgodniejszy człowieka sposób walki. […] śmiałe, głośne, jawne, szczere: Skrzywdził. Mam słuszność. Dowiodę. Ufam, że zwyciężę”.

Wypowiadał się Janusz Korczak (chętnie?) na tematy kontrowersyjne, budzące niekiedy sprzeczne opinie czy wręcz żywe protesty w środowisku pedagogicznym. Przykładowo, nawet na początku swej drogi zawodowej, ze skromnym (tylko kolonijnym) doświadczeniem pracy z grupą, wywołał opór/spór, broniąc prawa do wyróżniania pomocników wśród dzieci – świadom tego, że proponuje nietypową, niejako odkłamaną interpretację „skompromitowanego i niemiłego określenia”. „Poruszam sprawę drażliwą. […] Mówię otwarcie: Wychowawca musi i powinien mieć faworytów!” (Faworyci, 1910). I choć chodziło mu o inne kryteria ich doboru, transparentne dla grupy; o delegowanie odpowiedzialności sprzyjające samoorganizacji, samorządności; wsparcie pozytywnych sił itp., nie przekonał swoich krytyków…

Podobnie procedura skargi, której dodawał wagi, mieściła się w jego autorskim – właściwie współautorskim, jeśli przywołać i najbliższe współpracownice, jak Stefania Wilczyńska, Maria Falska – koncepcie praworządnej, obywatelskiej wspólnoty, (mini)demokracji proceduralnej, ujawniającej, rozpoznającej i rozwiązującej konflikty w możliwie nieopresyjny, nieprzemocowy sposób. Bo zadaniem wychowawcy nie jest „urabianie” dzieci, ale ich wspieranie – bez sentymentalnych iluzji („Nie żądam od dziecko poprawy, tresuję jego czyny”. Teoria a praktyka, 1925) – m.in. w procesie socjalizacji, gdy „uczą się […] żyć z bratem-człowiekiem”.

Mając doświadczenie kilkudziesięciu tysięcy zarejestrowanych skarg dzieci, zdumiewam się, jak wychowawcy nie wiedzą często, czy pozwalać dzieciom się skarżyć, czy k ł a m l i w i e zabraniać, jak tolerując niechętnie, starają się ograniczyć, jak nie dostrzegają, że posługując się skargami, jako materiałem bieżącym, zrozumiałym, cennym, mogą rozpocząć z dziećmi naukę, jak ustępować sobie wzajemnie, żyć zgodnie. […]
Skarga – to najgodniejszy człowieka sposób walki. Nie bójka, nie kłótnia, nie podstępne załatwienie sporu, a śmiałe, głośne, jawne, szczere: Skrzywdził. Mam słuszność. Dowiodę. Ufam, że zwyciężę (Skarga. „Wychowanie Przedszkolne” 1926, nr 6).

(pełny tekst J. Korczaka zob. „Wychowanie Przedszkolne” 1926, nr 6 – Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Łódzkiego, http://bcul.lib.uni.lodz.pl/dlibra)

***

Uruchomiliśmy cykl artykułów: „Czytając Korczaka”, który powstaje we współpracy Korczakianum - Muzeum Warszawy i redakcji Edunews.pl. Jego celem jest przypomnienie lub odświeżenie myśli pedagogicznej Janusza Korczaka i inspirowanie współczesnych nauczycieli do podążania za Jego podpowiedziami i wskazówkami. Zobacz też:

 

Notka o autorce: Marta Ciesielska jest badaczką i popularyzatorką spuścizny Janusza Korczaka oraz koordynatorką prac Korczakianum - pracowni Muzeum Warszawy (http://korczakianum.muzeumwarszawy.pl/).

 

Edunews.pl oferuje cotygodniowy, bezpłatny (zawsze) serwis wiadomości ze świata edukacji. Zapisz się:
captcha 
I agree with the Regulamin

Jesteśmy na facebooku

fb

Ostatnie komentarze

E-booki dla nauczycieli

Polecamy dwa e-booki dydaktyczne z serii Think!
Metoda Webquest - poradnik dla nauczycieli
Technologie są dla dzieci - e-poradnik dla nauczycieli wczesnoszkolnych z dziesiątkami podpowiedzi, jak używać technologii w klasie