Świat wokół nas zmienia się dość dynamicznie. W perspektywie dekady wstecz można spostrzec wiele zmian, które wpływają istotnie na nasze życie społeczne i zawodowe. W tym ciągle zmieniającym się świecie, zdobywanie nowych kompetencji, oduczanie się "starego" i uczenie na nowo w celu uzyskania przynajmniej podstawowego poziomu kompetencji - wydają się naturalne i szczególnie istotne dla osób dorosłych na rynku pracy. Ale czy faktycznie tak łatwo przychodzi nam kształcenie? Z badań Eurostatu wynika, że dorośli Polacy raczej nie są w tym uczeniu się przez całe życie "przodownikami" na tle innych społeczeństw naszego kontynentu.
Unia Europejska zbiera dane statystyczne dotyczące kształcenia dorosłych w UE z dwóch źródeł: badania siły roboczej (LFS) i uzupełniającym go badaniem dotyczącym edukacji dorosłych (AES). Uczenie się dorosłych definiuje się jako udział w kształceniu i szkoleniu dorosłych w wieku 25–64 lata, zwane także uczeniem się przez całe życie. Pod koniec 2023 roku będą prawdopodobnie opublikowane najświeższe dane Eurostatu z badania AES (które są zbierane co kilka lat) i to może być kolejny ciekawy zbiór danych do analizy uczenia się przez całe życie dorosłych Polaków.
Tymczasem można spojrzeć na aktualne dane z badania LFS 2022:
Wygląda na to, że nasze "wyniki" są znacznie poniżej średniej dla UE. W 2022 roku odsetek osób w wieku 25-64 lat, które uczestniczyły w jakichkolwiek formalnych szkoleniach i kursach wyniósł w UE 11,9%. Tradycyjnie (można już tak powiedzieć patrząc na minione lata) na czele są Skandynawowie (Szwecja, Dania, Finlandia) i Holandia. Polska - z wynikiem 7,9% - plasuje się na 5 miejscu... od końca.
Ogólnie rzecz biorąc, kształcenie dorosłych obejmuje wszystkie celowe działania edukacyjne (zarówno formalne, pozaformalne, jak i nieformalne), w których nauka prowadzona jest w sposób ciągły, a jej celem jest doskonalenie wiedzy, umiejętności i kompetencji wśród uczestników. Zamiar lub cel uczenia się to krytyczny punkt odróżniający te zajęcia od zajęć niezwiązanych z uczeniem się, takich jak zajęcia kulturalne lub sportowe. Przedstawione wyżej wskaźniki uczenia się dorosłych odnoszą się do uczestnictwa w formalnej i pozaformalnej edukacji i szkoleniach, ponieważ statystyczne rejestrowanie uczenia się nieformalnego jest bardzo trudne. Dane dotyczące uczenia się nieformalnego gromadzone są wyłącznie w AES.
Kształcenie dorosłych jest ważnym aspektem cyfryzacji i automatyzacji rynku pracy. Pracownicy muszą się dostosować i na przykład nauczyć się nowych umiejętności cyfrowych, a w niektórych przypadkach przekwalifikowania się, ponieważ niektóre stanowiska pracy zostaną wyeliminowane ze względu na rozwój techniczny. Kształcenie dorosłych powinno zwiększać szanse na zatrudnienie, pobudzać innowacje, zapewniać sprawiedliwość społeczną i niwelować lukę w umiejętnościach cyfrowych. Znaczenie uczenia się dorosłych znajduje odzwierciedlenie w celu na szczeblu UE, zgodnie z którym do 2030 r. co najmniej 60% wszystkich dorosłych powinno co roku uczestniczyć w szkoleniach. Chyba dość daleko nam do tego celu w Polsce... Czy dorośli Polacy są z edukacją całożyciową jednak na bakier?
Ciekawe, jak w tych wynikach wypadają nauczyciele polskich szkół jako grupa zawodowa.
(Źródło: Eurostat, opr. red.)
Notka o autorze: Marcin Polak jest twórcą i redaktorem naczelnym portalu o nowoczesnej edukacji Edunews.pl (2008-) i organizatorem cyklu konferencji dla nauczycieli INSPIR@CJE (2013-). Zajmuje się zawodowo edukacją od 2002, angażując się w debatę na temat modernizacji i reformy szkolnictwa (zob. np. Dobre zmiany w edukacji, Jak będzie zmieniać się edukacja?). Należy do społeczności Superbelfrzy RP.
Ostatnie komentarze