Co ciekawego wydarzyło się w świecie edukacji? O czym warto przeczytać, nad czym warto się zastanowić? Liczba materiałów, które publikujemy w Edunews.pl szybko przyrasta, dlatego też, aby nie przeoczyć ważnych tematów, będziemy raz na kwartał wybierać i polecać wybrane artykuły. Polecamy najciekawsze naszym zdaniem opracowania w drugim kwartale 2011 r.
W kwietniu
Jeśli zapytać przeciętnego ucznia, po co przychodzi do szkoły, usłyszelibyśmy zapewne, że po to, by spotkać się z kolegami. A w wersji bardziej “ugrzecznionej” - żeby się uczyć, zdać maturę, dostać się na studia i mieć dobrą pracę. Zapewne odpowiedź nauczyciela byłaby podobna: żeby przekazywać wiedzę, wychowywać uczniów, by mogli zdać egzaminy, i tak dalej... Zmieńmy model edukacji: z industrialnego na organiczny.
Bank Rezerwy Federalnej w Chicago oraz VISA zorganizowały 4 kwietnia br. debatę poświęconą wyzwaniom edukacji finansowej społeczeństwa. W tym roku temat był niezmiernie istotny: dotyczył roli i zadań rządu w podejmowaniu działań edukacyjnych służących poprawie sytuacji konsumentów finansowych. Transmisję oglądano w kilkudziesięciu krajach na całym świecie. Rząd i edukacja finansowa społeczeństwa.
Mapa myśli pomoże zapamiętać. Kto potrzebuje zapamiętać dużą ilość istotnych informacji, powinien korzystać z narzędzi (programów) pozwalających tworzyć mapy myśli. Mogą się okazać potrzebne także członkom zespołów pracujących nad projektami. Ich zaletą jest to, że umożliwiają jednoczesne korzystanie z mapy w internecie przez wszystkie osoby zaangażowane w projekt.
Obraz wart tysiąca słów, czyli o prezentacji multimedialnej. Dobry obraz wart jest tysiąca słów – to angielskie przysłowie doskonale odnosi się do sposobu, w jaki preferują dziś odbierać informacje nasze umysły. Zapamiętywanie i uczenie się staje się bardziej efektywne i trwałe, gdy zaangażujemy w ten proces obie nasze półkule – lewą odpowiedzialną za myślenie logiczne i naukowe oraz prawą – wrażliwą na obrazy, kolory, dźwięki.
Nauka matematyki? Tylko z wykorzystaniem komputerów! W świetnym francuskim filmie “Klasa“ (2008 r.) pojawia się scena, gdy szkolny matematyk przedstawia się na forum pokoju nauczycielskiego: „Witajcie, uczę w tej szkole, jak liczyć. Czasem też uczę matematyki“. Zapewne także nasi uczniowie zdziwiliby się, gdybyśmy powiedzieli im, że matematyka ma niewiele wspólnego z tabliczką mnożenia...
Wyobraźmy sobie tablicę „ogłoszeniową“, którą uczniowie czytają lub przynajmniej przeglądają niemal 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Czy zaprzeczymy, że mogłoby to być niesamowite narzędzie edukacyjne? Dzięki niemu uczniowie mogliby mieć kontakt z wiedzą nawet mimowolnie! I tym właśnie są obecnie serwisy takie, jak na przykład Facebook. Edukacyjne okno na wielki świat.
Niech wykorzystanie TIK w nauczaniu przestanie być fikcją. Technologie informacyjne otaczają nas na co dzień ze wszystkich stron. Już nie wyobrażamy sobie świata bez telefonów komórkowych, komputerów, sieci internetowej, portali społecznościowych czy platform edukacyjnych. Jest jedno miejsce, gdzie ten świat cyfrowy praktycznie nie ma wstępu. Niestety, jest nim nadal polska szkoła.
O odkrywaniu talentów i nie tylko. Czas na podsumowanie naszej sondy. Zadaliśmy kiedyś pytanie, w jaki sposób szkoła (nauczyciele) powinna pomagać uczniom w odkrywaniu ich talentów i podaliśmy kilka możliwych odpowiedzi. Wynik jest w sumie taki, jakiego można było się spodziewać. Biedne byłyby młode polskie talenty, gdyby wokół szkoły nie powstawały projekty i konkursy skierowane do uczniów.
W maju
Nie pokolenie X, nie Y, tylko "ani - ani". Święto Pracy, zatem temat mam odpowiedni. Dane dotyczące bezrobocia wśród młodych ludzi w krajach UE są niepokojące. Okazuje się, że nie zawsze przyczyną braku pracy jest brak ofert. Coraz częściej absolwenci szkół średnich są bezrobotni z wyboru, a studiów nie podejmują, bo im się po prostu nie chce. Ani nie pracują, ani nie studiują – rośnie pokolenie "ani – ani".
Jaka jest efektywność wydatkowania środków publicznych na polską edukację? Co wiemy o realizacji projektów systemowych realizowanych lub nadzorowanych przez MEN w ramach priorytetu III POKL? Wiemy niewiele, choć przeznaczono na nie gigantyczne środki. Czy finansowanie tych projektów jest współmierne do ich wartości merytorycznej i znaczenia dla oświaty? Jak MEN wydaje miliony na edukację?
Niewątpliwie dużym problemem, z jakim mamy do czynienia w szkołach w związku z upowszechnianiem nowoczesnych technologii w nauczaniu jest nienajlepsze wyposażenie naszych szkół w sprzęt komputerowy. W 2008 zakończyła się akcja wyposażania szkół w pracownie, zaś te instalowane od roku 2002 powoli zamierają z racji swojego wieku i wydajności. Mamy problem z TIK w szkołach?
Bo oni nie czytają? Kreda i tradycyjna szkolna tablica nie mają szans u uczniów. Choćby przy tej tablicy stał najlepszy nauczyciel, prawdziwy entuzjasta, znający wszystkie tajniki psychiki siedzących przed nim w ławkach uczniów, wystarczy kilka wielofunkcyjnych telefonów, tabletów oraz internet, aby jego czar prysł i uleciał. Lekcja się skończy, a uczniowie natychmiast zapomną, o czym on mówił...
Na ołtarzu okrutnej Edukacji. Panie i Panowie, nadszedł ten czas: napiszę o maturze! Od razu zaznaczam, że nic, co napiszę, nie będzie odkryciem Ameryki. Jestem świadoma, że w Polsce coraz więcej osób zauważa głupotę, w jakiej tkwi po uszy nasz system edukacji, ale jako świeża i zbulwersowana maturzystka, nie jestem w stanie powstrzymać się, by nie wylać na łeb CKE jeszcze trochę potrzebnego jadu.
Nauczyciele na całym świecie wykorzystują podcasting, by łączyć swoich uczniów z ich najbliższym otoczeniem oraz z odległymi zakątkami globu. Tym samym projekty szkolne odbywają się w rzeczywistym kontekście i przy szerokiej publice. Uczniowie nabierają umiejętności technicznych i kształcą swą niezależność. Dlaczego w Polsce tak mało je wykorzystujemy w edukacji? Wiedza zaklęta w słuchawkach, czyli podcasty na lekcjach.
Można płynąć z prądem rzeki, wykorzystując naturalny nurt i siłę wody lub można płynąć pod prąd. W szkołach każemy dzisiaj uczniom płynąć pod prąd, zapominając o wszystkich silnych stronach mózgu i utrudniając tym sposobem naukę. Skutkiem tego nasze dzieci są coraz bardziej zmęczone i na starcie nie mają szans wypłynąć na głębokie wody. Rewolucja w szkole! Uwolnić potencjał umysłu!
Szkoła przyszłości. Między testami a kreatywnością. Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał. Czy to stare przysłowie jest nadal aktualne? Zapewne tak, ale czego przede wszystkim Jaś ma się nauczyć w szkole? To pytanie jest szczególnie aktualne w dobie Internetu i telefonów komórkowych, gdzie informacje odnośnie tego jak zbudowany jest pantofelek, czy kiedy było Powstanie Styczniowe są na wyciągnięcie ręki.
Umiejętności nauczyciela w edukacji online. Rosnąca popularność kursów edukacji na odległość oraz prognozy naukowców sugerujących szybkie zmiany w sposobie dostarczania wiedzy na poziomie szkół średnich z wykorzystaniem platform e-learningowych, skłaniają do zastanowienia się nad kompetencjami e-nauczyciela. Kluczowe dla powodzenia e-edukacji mogą być umiejętności komunikacyjne i interakcja.
Czy zawód nauczyciela przetrwa? Coraz więcej rutynowej pracy będą wykonywać maszyny - przewidywał kilkanaście lat temu Tom Peters, ekspert od zarządzania. A w przypadku osób zajmujących się przetwarzaniem informacji, nawet 90% (!). Nie przypuszczałem, że będzie to dotyczyć również nauczycieli. Jeszcze kilka lat temu zastanawiałem się, w czym komputer może zastąpić nauczyciela?
W czerwcu
Zbuntowani i zazdrośni. Człowiek ma dużo zainteresowań. Rozwija je i się nimi bawi. Są to zabawki - kształtują. Człowiek ma siłę zarażania swoimi zainteresowaniami innych. Jest w stanie wywołać epidemię. Ludzie wtedy chorują i nie chcą zdrowieć. Siła ta jest ogromną odpowiedzialnością. Nie powinno się chować zainteresowań do szuflady - mogą one wywołać coś, co może mieć wyższą wartość.
Instytut Badań Edukacyjnych przedstawił „Raport o stanie edukacji. Społeczeństwo w drodze do wiedzy” - kompleksowe zestawienie wyników badań polskiej edukacji. Obraz, jaki wyłania się z dokumentu uświadamia, że skala wyzwań stojąca przed szkołami jest niemała. Na pewno warto kontynuować te badania, także w obszarach, które zostały pominięte. Raport o stanie edukacji polskiej.
Czy e-learning zastąpi tradycyjne szkoły? Internet uwolnił edukację. Dzięki niemu możemy sięgać dalej, głębiej, nieustannie poznawać to, co nas interesuje, inspiruje, motywuje do działania. Oczywiście, istotne są również zmiany dokonujące się wokół nas w obszarze technologii i techniki, które otworzyły nam nowe kanały komunikowania się i świat eksploracji praktycznie wszystkich obszarów wiedzy.
Szkoła prowadzi uczniów pod prąd, niezgodnie z najważniejszymi kierunkami rozwoju nauki, techniki, demokracji, ekonomii, kultury, sztuki, potrzebami współczesności i przyszłości. W części I zawarłem apel o niezapychanie mózgu ucznia - uczyć korzystania z zasobów pamięci konwencjonalnych i cyfrowych, wykorzystać wiedzę w książkach, bazach danych, Internecie. Szkoła w okopach (2). Mit wykształcenia.
Zawód nauczyciela jest niewdzięczny – często im więcej starań, wysiłku i pasji wkładamy w nauczanie, tym boleśniej odczuwamy obojętność uczniów, z jaką spotyka się nasze działanie pod tablicą. A do tego każda nasza pomyłka jest wychwytywana i dobitnie komentowana. Czy tak być musi? Może dzięki popełnianym błędom zachowujemy też sens procesu edukacji? Pozwólmy robić błędy w szkole!
Płynna nowoczesność i edukacja. "44 listy ze świata płynnej nowoczesności" Zygmunta Baumana to moja obowiązkowa lektura, którą polecam również wszystkim wybierającym się na wakacje i szukającym również przygody intelektualnej. Oczywiście szukam i próbuję w niej znaleźć to wszystko, co może uzasadniać zmiany we współczesnej szkole, w systemie edukacji i w dydaktyce.
Trendy i wyzwania dla oświaty 2011. Wiele ciekawych wniosków przynosi najnowszy Raport Horyzontalny dla systemu oświaty (2011 The Horizon Report K-12). To już jego trzecia edycja, w której naukowcy z ponad 100 ośrodków akademickich z różnych stron świata próbują identyfikować zjawiska silnie oddziałujące na praktykę nauczania, uczenia się i kreatywność w szkole.
System edukacji to olbrzymia i najważniejsza organizacja, która oddziałuje na charakter, postawy, nawyki, sposoby komunikacji i poglądy człowieka w kluczowym okresie jego życia. Pytanie: które dziedziny życia mają najistotniejszy wpływ na funkcjonowanie oświaty ? Odpowiedź: wszystkie. Szkoła jest wiernym odbiciem społeczeństwa. Jakie społeczeństwo – taka oświata. Szkoła w okopach (3). Ile wolności w edukacji?