Od wielu lat toczą się dyskusje, które czynniki wpływają pozytywnie na uczenie się, a które mogą ten proces hamować. Badacze zastanawiają się m.in. nad tym, czy odpowiednio zorganizowana fizyczna przestrzeń szkolna (np. wygląd budynku, wielkość pomieszczeń, wyposażenie pracowni) może wpływać znacząco na wyniki edukacyjne. Zdania są tu podzielone.
Zależności między wynikami uczenia się a fizyczną przestrzenią uczenia się kształtowane są przez wiele zmiennych, zarówno namacalnych (np. jakość powietrza, światła, ilość przestrzeni na jednego ucznia, ilość uczniów na jeden komputer itp.), jak i nienamacalnych (kultura szkoły, kultura uczenia się w klasie, przynależność do wspólnoty, efektywność osobista). Istotne są też osobiste relacje między nauczycielami i uczniami.
Badania i analizy badań prowadzone przez australijskich naukowców wykazały, że nie ma bezpośredniej zależności pomiędzy przestrzenią edukacyjną i jej wykorzystaniem przez osoby uczące się a ich osiągnięciami edukacyjnymi, zwłaszcza wynikami testami (m. in. metaanalizy prof. Johna Hattie). Odpowiednio zorganizowana przestrzeń tworzy jednak (w każdej szkole inne) warunki do uczenia się, które mogą wpływać na indywidualne osiągnięcia edukacyjne w zależności od różnorodnych układów czynników.
Jakie czynniki środowiska uczenia się na pewno wpływają na wyniki uczniów? W zasadzie naukowcy zgadzają się tylko co do kilku podstawowych:
- akustyka / hałas,
- temperatura i wilgotność,
- jakość powietrza (na zewnątrz i wewnątrz),
- wentylacja i przepływ powietrza,
- oświetlenie.
Pozostałe czynniki uznaje się już za dyskusyjne (różnice zdań pomiędzy autorami badań i publikacji), w tym m.in.:
- kolor,
- estetyka,
- wyposażenie klas i pracowni (meble, urządzenia do prezentacji, urządzenia komputerowe, oprogramowanie itp.),
- wielkość szkoły,
- liczebność klasy,
- regulacje dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa.
Źródło: Research into the connection between built learning spaces and student outcomes, Education Policy and Research Division Department of Education and Early Childhood Development, Australia, 2011.
(Notka o autorze: Marcin Polak jest twórcą i redaktorem naczelnym Edunews.pl, zajmuje się edukacją i komunikacją społeczną, realizując projekty społeczne i komercyjne o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. Jest również członkiem grupy Superbelfrzy RP).