Podstawowa rada, z jaką można się spotkać, to utrzymywanie dobrych relacji z nauczycielami, personelem, uczniami i rodzicami. To kluczowa rada, ale jak to osiągnąć?
John Maxwell w swojej książce Leadership 101: What Every Leader Needs to Know (zob. tutaj), zidentyfikował pięć etapów przywództwa: (1) budowanie pozycji, (2) pozwolenie, (3) działanie, (4) rozwój ludzi i (5) żniwa. Budowanie relacji jest na drugim poziomie. Te etapy dotyczą dyrektorów, kierowników projektów i każdego, kto chce rozwijać się na stanowisku kierowniczym.
W tym wpisie krótki opis etapów użyteczny zarówno dla początkującego, jak i doświadczonego dyrektora.
Etap pierwszy: Budowanie pozycji
Ludzie na początku podążają za przywódcą z racji objętego przez niego stanowiska. Dopiero po pewnym czasie zaczynają mu się przyglądać i go oceniać.
Można wyszczególnić pożądane umiejętności:
- umiejętność skutecznego przemawiania publicznie;
- wzbudzanie zaufania;
- podejmowanie dobrych decyzje;
- terminowość;
- utrzymywanie porządku;
- zapewnianie bezpieczeństwo;
- dbanie, aby codzienne funkcjonowanie szkoły przebiegało sprawnie.
Jest tego dużo i trudno mieć wszystkie te umiejętności na wysokim poziomie. Dlatego warto dbać o rozwoju tych umiejętności. Można współpracować z coachem lub zaufanym przyjacielem. Ważne, aby dbać o rozwój tych umiejętności.
Jeśli okaże się, że dyrektorowi brakuje tych umiejętności, to personel szkoły ograniczy się tylko do wykonywania rozkazów.
Etap drugi: Pozwolenie
Na tym etapie ludzie zaczynają dawać dyrektorowi pozwolenie na bycie ich przywódcą. Jedną z najważniejszych rad tego etapu jest informowanie personelu, o tym co się robi i zamierza zrobić, a potem to konsekwentnie wykonywać. Może się to wydać dziwną radą, bo przecież dyrektor podejmuje decyzje i za nie odpowiada. Ale włączenie innych, a przede wszystkim dobre komunikowanie, co będzie celem i dlaczego, uświadamia wszystkim zainteresowanym, że dyrektor jest kompetentny, zależy mu i wie co robi. To zwiększa sens i chęć wspólnej pracy. Często podejmowane decyzje mogą być dla personelu niezrozumiale, gdyż wynikają np. z prawa lub musza być podjęte z innych powodów. Właśnie o tym personel powinien wiedzieć. Informowanie i konsultacje owocują tym, że nauczyciele włączają się w prace szkoły.
Etap trzecie: Działanie
Na tym poziomie ludzie podążają za liderem i współpracują z nim, gdyż podoba im się to co wspólnie osiągają. To jest czas, gdy dyrektor może zacząć liczyć na innych i znajdować sojuszników. Do tego też konieczna jest dobra komunikacja, szczególnie w docenianiu sukcesów. Czyli jak najwięcej „świętowania”, aby wszyscy widzieli, że szkoła się dobrze rozwija.
Na tym etapie dyrektor zaczyna wspierać podejmowane przez nauczyciele wyzwania i trudne decyzje. Poczucie, że robi się coś sensownego i osiąga sukcesy jest niezbędne dla motywacji.
Etap czwarty: Rozwój
Dyrektor inwestuje w szkołę i w nauczycieli. Podejmuje decyzje, które nauczyciele i reszta zainteresowanych szkołą osób, docenia i widzi w nich szansę na rozwój. Tym zdobywa serca i gruntuje relacje. Na tym etapie dyrektor może budować zespół kierowniczy, który ma szanse przejąć dzieło po jego zakończeniu funkcji. Też ważne jest konsultowanie decyzji z zainteresowaniami, nie oznacza to konieczności wprowadzania decyzji zespołu, ale personel musi widzieć, ze dyrektor bierze ich zdanie pod uwagę.
Etap piąty: Żniwa
Jest to czas zbierania owoców – szacunku i zaufania.
Czyli docenianie wspólnego dzieła i planowanie następnego siewu. Dotarcie na szczyt zajmuje lata, a jeśli to się uda, nagrody będą niezwykle satysfakcjonujące i długotrwałe.
Krocząc przez te etapy, trzeba pamiętać, że droga jest długa, zmieniają się nauczyciele i uczniowie oraz warunki, więc dyrektor stale musi być obecny na wszystkich etapach.
Notka o autorce: Danuta Sterna jest byłą nauczycielką matematyki i dyrektorką szkoły, ekspertką merytoryczna w programie Szkoła Ucząca Się (SUS), prowadzonym przez CEO i PAFW. Autorka książek i publikacji dla nauczycieli, propaguje ocenianie kształtujące w polskich szkołach, prowadzi też swoją stronę: www.oknauczanie.pl. Niniejszy post ukazał się w partnerskim serwisie Edunews.pl - www.osswiata.pl. Inspiracja artykułem Paula G. Young w Edutopia.org.