Wyniki badań potwierdzają, że wykorzystanie w edukacji wielu mediów i strategii edukacyjnych przynosi poprawę indywidualnego procesu uczenia się, zwiększa jego efektywność oraz możliwości osoby uczącej się. Łączenie form multimedialnych z materiałami tekstowymi może przynieść wiele korzyści, jeśli takie narzędzia zostaną odpowiednio zaprojektowane.
Raport „Multimodal Learning Through Media” został przygotowany przez Metiri Group dla Cisco Systems. Jak dowodzą jego autorzy, prawdziwymi wyzwaniami stojącymi przed współczesnymi edukatorami są: organizacja właściwego środowiska edukacyjnego oraz dobór skutecznych metod nauczania i zasobów edukacyjnych, dzięki którym będzie możliwe skuteczniejsze wykorzystanie posiadanej wiedzy do pogłębienia procesów uczenia się wśród studentów.
Studenci, którzy obok tradycyjnych opracowań tekstowych wykorzystują multimedia w nauce, uczą się więcej i lepiej niż ci, którzy studiują tylko książki (albo korzystają wyłącznie z jednej formy pozyskiwania wiedzy). Konwergencja (integracja) rożnych technik edukacyjnych ma pozytywny wpływ na zapamiętywanie i odtwarzanie zapamiętanych treści (co wykazał po raz pierwszy Edgar Dale w latach 50-tych XX wieku, prezentując tzw. stożek uczenia się). Z drugiej strony, zauważają analitycy, nie można przesadzić z ilością multimediów powiązanych z danym materiałem, gdyż może to doprowadzić do odwrotnego efektu wskutek przeładowania informacjami.
Piramida uczenia się wg. Edgara Dale (w wersji rozwiniętej przez Bruce'a Hylanda) [rysunek z raportu Cisco]
Przy stosowaniu multimediów w edukacji autorzy raportu sugerują przestrzegać kilku podstawowych reguł (Mayer & Clark, 2003):
- zasada podstawowa multimediów (Multimedia) wskazuje na lepsze zapamiętywanie materiału przy jednoczesnym wykorzystaniu tekstów i obrazów niż poprzez same teksty („łączyć jak najlepiej słowa i obrazy”);
- zasada sąsiedztwa przestrzennego (Spatial Contiguity) – studenci uczą się lepiej, gdy korespondujące ze sobą słowa i obrazy znajdują się obok siebie, niż gdy są rozdzielone („jak najlepiej osadzać słowa i obrazy”);
- zasada sąsiedztwa czasowego (Temporal Contiguity) - studenci uczą się lepiej, gdy korespondujące ze sobą słowa i obrazy są prezentowane symultaniczne, a nie jedno po drugim („dbać o odpowiednią sekwencję słów i obrazów”);
- zasada spójności (Coherence) – studenci uczą się lepiej, gdy egzotyczne czy nieistotne dla danego tematu treści są wyłączone z materiału („im mniej materiału, tym lepiej”);
- zasada modalności (Modality) – studenci uczą się lepiej w przypadku animacji połączonej z narracją niż w przypadku animacji i wyświetlanego tekstu („dbać o właściwe wykorzystanie kanałów dźwięku i obrazu);
- zasada różnic indywidualnych (Individual Differences) – efekty specjalne (bardziej złożony design) są właściwsze dla osób o niższym poziomie wiedzy niż dla tych z wiedzą bardziej zaawansowaną („jak najlepsze wykorzystanie zasobu wiedzy zastanej”);
- zasada bezpośredniej kontroli (Learner Control) – im bardziej złożony materiał edukacyjny, tym większe znaczenie i wpływ na transfer wiedzy ma bezpośrednia kontola studenta nad materiałem, m.in. zarządzanie animacją, tempem („dobierać jak najlepsze schematy nawigacji”);
- zasada praktycznego podejścia (Practice) – rozwiązywanie praktycznych problemów przyczynia się do lepszego zrozumienia materiału i szybszego transferu wiedzy („zadbać o jak najlepszą interakcję w nauczaniu”);
- zasada personalizacji (Personalization) – stworzenie warunków do samodzielnego kształtowania własnego procesu uczenia się podnosi jego skuteczność („zaangażować osobę uczącą się”).
W oparciu o wyniki raportu, jego twórcy podpowiadają edukatorom, aby ucząc studentów przy pomocy multimediów starali się zrozumieć znaczenie właściwego przyciągania uwagi oraz motywacji osoby studiującej. Projektując proces skutecznej edukacji należy dbać o to, aby zredukować nieistotne dla osoby uczącej się informacje i skierować jej uwagę na elementy kluczowe powiązane z danym tematem.
Twórcy raportu wierzą, że zaprezentowane wyniki badań przyczynią się do lepszego wykorzystania multimediów w edukacji, a przez to do wypracowania skuteczniejszego procesu uczenia się w środowisku Web 2.0.
Raport dostępny jest na stronie internetowej CISCO (PDF).