Budowanie aktywnego społeczeństwa to zadanie nas wszystkich – pedagogów, edukatorów, instytucji kultury. Często chęć lokalnego działania zaczyna się od fascynacji miejscem. Jak zatem zainteresować młodzież szkolną historią własnego miasta, a dokładnie – dzielnicy? Nadbałtyckie Centrum Kultury postawiło na gamifikację Gdańska.
Game of Gdansk jest częścią międzynarodowego projektu Urb Cultural Planning. Zajmujemy się w nim przywracaniem uwagi nieco zapomnianym dzielnicom miast Regionu Morza Bałtyckiego. Nadbałtyckie Centrum Kultury zajęło się Starym Przedmieściem w Gdańsku.
CO: Minecraft i Gamebook
Do opowiedzenia historii fascynującej dzielnicy, jaką jest Stare Przedmieście w Gdańsku, trzeba było użyć równie atrakcyjnego medium. Znana i lubiana nie tylko przez dzieci gra Minecraft jest idealna do przekazywania edukacyjnych treści. Jest prosta w obsłudze i aby w nią zagrać, a jedynym potrzebnym sprzętem jest komputer. Wystarczy dostęp do Internetu. Inspirowaliśmy się najlepszymi – pierwszy projekt edukacyjny dotyczący budowania wspólnej przestrzeni z użyciem Minecraft, Block by Block, powstał w 2012 roku w ramach współpracy szwedzkiej firmy Mojang z ONZ. W naszym przypadku prototypowy model Starego Przedmieścia w Minecraft został stworzony już w 2018 roku w ramach projektu Culturability. Każdy zaznajomiony z grą Minecraft może również zbudować własne elementy Starego Przedmieścia i włączyć je w swój Gamebook.
Drugą strategiczną częścią Game of Gdansk jest Gamebook – interaktywna opowieść tworzona przez gracza na zasadzie dokonywania wyborów. W tworzeniu Gamebooka kluczowym wysiłkiem użytkownika jest wykreowanie własnej fabuły z kilkoma wariantami w każdej scenie. Fabuła jest tu zawsze uprawdopodobniona. Elementy z historii Starego Przedmieścia są gotowymi inspiracjami do gry, a zdarzenia mające tam miejsce powinny móc wydarzyć się naprawdę (np. starsza pani chcąca kupić pianino). W ten sposób w umyśle gracza ta nieco zapomniana dzielnica Gdańska ożywa. Gotowe Gamebooki są później dostępne dla innych internautów i można w nie zagrać.
Do tworzenia własnego Gamebooka posłużyło nam ogólnodostępne narzędzie Twine. Poza warsztatami komputerowymi z młodzieżą licealną nasz specjalista IT, Tomasz Fedak, nagrał tutorial dla wszystkich zainteresowanych. Można go znaleźć na stronie Game of Gdansk. Webinar tłumaczony jest na polski język migowy.
GDZIE: Stare Przedmieście, Gdańsk
Stare Przedmieście to dzielnica Dolnego Miasta, historycznej części Gdańska, jedno z najciekawszych i zarazem najbardziej nieodkrytych miejsc w Trójmieście. To tu – w odróżnieniu od wizytówki Gdańska, Głównego Miasta – zachowały się budowle sprzed spustoszenia miasta w 1945 roku. Przedwojenne kamienice, które czekają na kolejny etap rewitalizacji, to jedno. Są też miejsca, które już nie oparły się próbie czasu, jak fontanna na Placu Wałowym, pomnik czy sklepiki ze swoimi właścicielami, o których możemy dowiedzieć się ze wspomnień długoletnich mieszkańców. Gracz, budując swoją grę, wplata do fabuły te elementy, przez co historia staje się żywa. Dodatkowo świat przedstawiony w grze może się urzeczywistnić, bo nieistniejąca dziś fontanna ma szansę wrócić na Plac Wałowy na drodze kolejnego etapu rewitalizacji Dolnego Miasta.
Naszą intencją było zwrócenie uwagi młodym mieszkańcom Gdańska – a potencjalnie także z innych miast – na historie ukryte w przestrzeni Starego Przedmieścia. Dzięki poznawaniu osobistych przeżyć gracz odczuwa empatię z dawnymi i obecnymi mieszkańcami (w tym z osobami starszymi), a przy tym zaczyna dostrzegać niepowtarzalność miejsca.
O historii Starego Przedmieścia, przede wszystkim tej prywatnej, ukrytej w domowych archiwach, dowiedzieliśmy się dzięki współpracy z przewodnikami ze Stowarzyszeniach „Opowiadacze Historii Dolnego Miasta”. Dzięki ich uprzejmości zdołaliśmy zbudować Repozytorium Game of Gdansk. Historie stamtąd trafiają wprost do gry.
JAK: warsztaty
Formuła Game of Gdansk ma charakter otwarty. Zapraszamy do tworzenia własnych gier w oparciu o nasze materiały wszystkich zainteresowanych – głównie młodzież szkolną, a także nauczycieli informatyki, historii i pokrewnych przedmiotów. By lepiej odnaleźć się w świecie naszej gry, przygotowaliśmy serię tutoriali – także w języku angielskim – które krok po kroku przeprowadzą nas przez wszystkie etapy tworzenia. W 2020 roku natomiast przeprowadziliśmy serię pilotażowych warsztatów, by sprawdzić, jak Game of Gdansk odbierają uczniowie.
Jesienią 2020 przeprowadziliśmy warsztaty z tworzenia fabuły w grze z uczniami z XIV Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku. Były to kilkuetapowe zajęcia. Pierwszą częścią było oprowadzenie po Starym Przedmieściu i poznanie miejsc, które pojawią się w grze. Następne były warsztaty z budowania struktur fabuły. Na koniec zajęć uczniowie w grupach stworzyli własne projekty opowieści, które potem mogli przenieść do gry.
Efekty prac uczestników pilotażowych warsztatów można znaleźć na stronie Game of Gdansk – www.gameofgdansk.eu. Tam też znajduje się komplet narzędzi, dzięki którym każdy zainteresowany internauta może stworzyć własną grę.
Gamebooki można uatrakcyjnić, używając elementów graficznych z Minecraft – gotowych, dostępnych na gameofgdansk.eu w odpowiedniej zakładce, albo dobudować samemu. W ten sposób Game of Gdansk tworzy integralną całość.
***
Urb Cultural Planning to międzynarodowy projekt tworzony ze środków programu Kreatywna Europa i Intterreg Baltic Sea Region. Razem z Nadbałtyckim Centrum Kultury pracuje w nim 14 partnerów i 36 organizacji zrzeszonych z krajów regionu Morza Bałtyckiego – Litwy, Łotwy, Danii, Finlandii, Niemiec, Polski, a także Obwodu Kaliningradzkiego. Celem UCP jest ożywienie nieco zapomnianych, oddalonych od centrum dzielnic i osiedli. Oprócz gamifikacji metodami do osiągnięcia celów projektowych były rezydencje artystyczne i międzynarodowe konferencje. Podsumowanie wszystkich działań znalazło odzwierciedlenie w Przewodniku po Planowaniu Kulturowym (Policy Roadmap), które niedawno dostosowywaliśmy do lokalnych potrzeb regionu pomorskiego. Koordynatorkami UCP z ramienia NCK są Magdalena Zakrzewska-Duda i Katarzyna Szewciów. Za promocję odpowiada Sylwia Gutowska.