Książka Timothy’ego Snydera "O Tyranii: dwadzieścia lekcji z dwudziestego wieku" jest szczególnie ważnym głosem w krytycznych momentach rozwoju demokracji. Postanowiliśmy wykorzystać te rozważania jako inspiracje do praktycznego działania. Pod wpływem tej lektury powstał projekt, którego celem jest promowanie świadomego uczestnictwa w społeczeństwie demokratycznym przez ukazanie wartości aktywnego obywatelstwa, otwartości na dyskusję oraz samodzielnego i krytycznego myślenia. Wyjątkowo zwięzła formuła lekcji zapisana na kartach tej książki uzmysłowiła nam, jak w prosty, a zarazem uniwersalny sposób można przekazywać wiedzę o demokracji. Praktyka aktywności obywatelskiej nie pojawiła się znikąd, lecz była wypracowywana przez ludzi różnych epok i narodowości. Jest ona szczególnie ważnym punktem odniesienia dla współczesnych demokracji. Wierzymy, że uwrażliwianie młodego odbiorcy na tematy związane z historią XX wieku jest kluczem do rozwijania świadomego i zaangażowanego społeczeństwa.
Projekt zdecydowaliśmy się skierować do ludzi młodych, którzy o tyranii, braku wolności słowa oraz problemach związanych z życiem w państwie nie respektującym prawa dowiadują się głównie na lekcjach historii lub wiedzy o społeczeństwie. Zależało nam na zainicjowaniu spotkania ludzi, którzy w codziennej praktyce pielęgnują wartości demokratyczne z młodzieżą która już wkrótce osiągnie pełnoletniość. W trakcie lekcji zaproszeni goście opowiedzą o swoich doświadczeniach i zachęcą młodzież nie tylko do dyskusji, ale też do udziału w działaniach praktycznych. W ten sposób pokażą jak ważny jest wymiar fizycznej praktyki obywatelskiej i krytycznego spojrzenia na to, co we współczesnym świecie widzimy, słyszymy oraz wierzymy. Wiemy, że nie zawsze na lekcjach historii lub wiedzy o społeczeństwie jest czas na dyskusję wokół tych tematów. Poprzez zainicjowanie spotkania z ludźmi bezpośrednio związanymi z polską kulturą i sztuką chcemy umożliwić nauczycielom oraz uczniom głębszą refleksję nad nimi.
Główną osią projektu jest cykl 20 lekcji z XX wieku. Każda z wyjątkowych lekcji będzie wykorzystywała twórczo rozdział z książki Timothy’ego Snydera oraz dzieło sztuki z Kolekcji MOCAK-u. Sztuka współczesna wraz z autorskim programem stworzonym przez zaproszonych gości będzie służyła nie tylko jako tło opowieści, ale również jako punkt wyjścia do krytycznej dyskusji.
W ramach projektu będą prowadzone także warsztaty oraz oprowadzania, podczas których uczestnicy zapoznają się z Kolekcją MOCAK-u, oraz bezpośrednio zaangażują się w działania twórcze. Efektem naszej pracy będzie również wydanie zeszytu edukacyjnego dla młodzieży i dorosłych. Poprzez poznawanie prac artystów zamieszczonych w zeszycie poszukiwać będziemy odpowiedzi na pytania dotyczące społecznej odpowiedzialności, struktury władzy demokratycznej oraz aktywnej roli obywatela w państwie.
(Źródło: Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK)