Sztuka i kultura są niezbędnymi elementami wykształcenia. Sztuka współczesna posługuje się kodami popkultury czytelnymi dla młodych odbiorców, więc może stanowić dla nich płaszczyznę artykułowania i rozwiązywania wielu problemów. Świadomi tego są zarówno artyści, jak kuratorzy i animatorzy kultury.
Konferencja Sztuka Edukacji. Artysta wraca do szkoły jest drugą z cyklu konferencji edukacyjnych zainicjowanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, poświęconych tematyce edukacji kulturalnej. Tematem konferencji, zaplanowanej na 23-24 października br. w Galerii Arsenał w Białymstoku, jest nauczanie sztuki w drodze partnerskiej współpracy przy realizacji programu nauczania pomiędzy podmiotami działającymi w kulturze a szkołami. Zagadnieniem podstawowym będzie więc współpraca artysty i instytucji sztuki z instytucjami oświatowymi.
Pierwsza konferencja odbyła się w listopadzie 2013 r. w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie. Tematem przewodnim była obecność kultury w programach nauczania oraz możliwości współpracy między szkołą a instytucją kultury, organizacjami pozarządowymi oraz artystami przy tworzeniu projektów edukacyjnych.
Tym razem chcielibyśmy podzielić się doświadczeniem ze środowiskiem edukacyjnym, a także pokazać na konkretnych przykładach, że współpraca edukatorów, nauczycieli, animatorów i artystów jest możliwa i jest efektywna. Realizacja podstawy programowej może i powinna odbywać się poprzez współdziałanie obu środowisk.
Wiele instytucji kultury w swoich statutach ma zapis o prowadzeniu działalności edukacyjnej. Od czasu, gdy przedmioty artystyczne „karlały” w programach nauczania wraz z kolejnymi reformami szkolnictwa, troska o edukację w tym zakresie samorzutnie była przejmowana przez instytucje kultury. Ambitniejsze galerie, muzea, teatry, świadome zagrożenia, jakim jest brak kontaktu ze sztuką, rozbudowywały swoje aktywności kierowane do dzieci i młodzieży. Zrazu nieśmiało, często w przechodnich korytarzach, ale za to systematycznie zbierając nowe doświadczenia. Budowały przestrzeń dla programów edukacyjnych nie tylko w sensie przestrzeni fizycznej, gdy zaczęto wydzielać miejsca na zajęcia warsztatowe czy wykładowe połączone z projekcjami multimedialnymi, ale również mentalnej, i to zarówno w doniesieniu do odbiorców sztuki, jak i jej twórców.
„Dzisiaj żadna szanująca się instytucja kultury nie może funkcjonować bez programu edukacyjnego skierowanego do młodych i dojrzałych odbiorców. Do tych świetnie wykształconych, którzy mają duże potrzeby kontaktu ze sztuką, i tych, przed którymi rozpościera się jeszcze długa, ale możliwa do przejścia droga. Ogromna rolę w tym procesie odgrywają artyści: prowadzą warsztaty, opowiadają o swojej twórczości, ale też o źródłach inspiracji, realizują swoje autorskie projekty, w których powstawanie często znaczący wkład wnoszą uczestnicy warsztatów.” – zauważa Magdalena Godlewska-Siwerska, kuratorka programu edukacyjnego Plac Zabaw Arsenał i koordynatorka konferencji Sztuka Edukacji. Artysta wraca do szkoły.
Wielu artystów pracuje jako nauczyciele przedmiotów artystycznych w szkołach różnego szczebla. Są niejako naturalnymi łącznikami między sztuką i instytucją kultury a uczniami.
„Mam wielką nadzieję, że konferencja Sztuka Edukacji. Artysta wraca do szkoły uświadomi jej uczestnikom, jaką szansą dla uczniów, nauczania i nauczycieli jest sztuka, jak wielkim potencjałem dysponują instytucje kultury, jak wiele możemy sobie nawzajem zaproponować. Artyści uczestniczący w konferencji zaprezentują dokumentację i opowiedzą o działaniach twórczych realizowanych w szkołach.” – mówi Magdalena Godlewska-Siwerska. „Zapraszamy nauczycieli, którzy realizując podstawę programową, posługują się w niebanalny sposób literaturą, teatrem, muzyką, sztuką wizualną oraz tych, którzy doskonaląc swój warsztat nauczyciela, chcieliby skorzystać z już istniejących w tym zakresie doświadczeń.
Podczas konferencji zostaną zaprezentowane również interdyscyplinarne projekty edukacji kulturalnej. Oto jeden z nich:
„Dźwiękospacery” to transdyscyplinarny projekt nieformalnej edukacji, badający środowisko akustyczne człowieka wraz z jego całym kontekstem – geograficznym, społecznym, percepcyjnym. Działania skierowane były przede wszystkim do dzieci i młodzieży z niewielkich miejscowości województw kujawsko-pomorskiego (2009-2011) oraz warmińsko-mazurskiego (2012-14). Miał na celu stworzenie archiwum dźwiękowego, dźwiękowej mapy najbliższego otoczenia. Warsztaty prowadzili profesjonalni muzycy, realizatorzy dźwięku, audio-eksperymentatorzy, między innymi: Marcin Dymiter, Katarzyna Krakowiak, Krzysztof Topolski AKA Arszyn. Uczestników „Dźwiękospacerów” zapoznano z nagrywaniem i obróbką dźwięku oraz uwrażliwiono na muzykę z najbliższego otoczenia. Projekt bada możliwości wykorzystania muzyki i dźwięku w edukacji i kulturze oraz stara się upowszechniać wiedzę na temat dźwięków. Towarzyszą mu publikacje, scenariusze zajęć. Organizatorem „Dżwiekospacerów” jest Fundacja Fabryka UTU, kuratorka Katarzyna Jankowska.
Konferencja ma zasięg ogólnopolski ze szczególnym uwzględnieniem województw: podlaskiego, lubelskiego i podkarpackiego. Liczba uczestników: 80 (70 słuchaczy i 10 prelegentów wyłonionych w open call). Liczba zaproszonych wykładowców: 13. Open call: 10 projektów.
Termin: 23-24 października 2014 r. Miejsce: Galeria Arsenał w Białymstoku, ul. A. Mickiewicza 2.
Więcej informacji: http://sztukaedukacji2014.pl/.