27 maja mija 20 lat od pierwszych wyborów samorządowych w wolnej Polsce. Centrum Edukacji Obywatelskiej wspólnie z Ministerstwem Edukacji Narodowej zaprasza uczniów ze wszystkich gmin do udziału w Młodzieżowej Akcji Obywatelskiej „20 lat wspólnie”. To dobra okazja do zastanowienia się nad przemianami politycznymi, społecznymi i gospodarczymi w Polsce.
Jakie znaczenie ma powstanie samorządów terytorialnych? Co zmieniło się w naszej miejscowości przez ostatnie 20 lat? Młodzi ludzie będą stawiać te pytania sąsiadom, przygotowując prezentacje o lokalnych sukcesach ostatnich 20 lat.
Wszyscy świetnie wiemy, co wokół nas działa źle. Media wciąż informują o korupcji, protekcji, ciągłych kłótniach i rozgrywkach politycznych czy brakach środków finansowych w budżecie państwa. Demokratyczne instrumenty kontroli obywatelskiej są bardzo ważne, ale czy dostrzegamy pełen obrazu ogromu zmian, jakie przyniosło w skali całej Polski powstanie lokalnych samorządów? Aby docenić te zmiany, trzeba wrócić do czasów PRL i porównać nasze dziś z tamtą epoką. Rozmowa ze starszymi mieszkańcami ma uświadomić młodzieży, że wówczas władza była dużo bardziej wroga obywatelom, scentralizowana, a miastem rządziły komórki partyjne i podległe partii rady narodowe. Choć ciągle naszym miastom i miejscowościom może brakować wiele do bycia idealnymi miejscami do życia i pracy, warto zachęcić młodych ludzi do docenienia choćby drobnych, ale pozytywnych zmian – powstania skweru, ścieżki rowerowej, multimedialnej biblioteki z dostępem do internetu.
Co mogło się u nas zmienić?
Prowadząc rozmowy, można zacząć od tego, co jest najbardziej widoczne – estetyki miasta. Czy miasto pięknieje? Czy pojawiły się nowe skwery, ładne budynki, elewacje kamienic? Następnie można ukierunkować uwagę rozmówców na kwestie infrastruktury, działanie instytucji społecznych, domów kultury, muzeów. Czy powstała nowa galeria sztuki? Czy dom kultury rozwinął skrzydła, zaoferował salę komputerową i kółko dziennikarskie? Czy w mieście pojawiły się ścieżki rowerowe, poprawiła się jakość komunikacji publicznej?
Badając zmiany, krok po krok możemy dojść do kwestii stylu sprawowania władzy. Czy mieszkańcy mają poczucie, że władza jest blisko nich? Czy powstały zespoły konsultacyjne i robocze z udziałem władz i obywateli? Czy władze lokalne współpracują z lokalnymi stowarzyszeniami, zlecają im realizację ważnych zadań społecznych? Czy samorządowcy używają internetu do komunikowania się z obywatelami? Czy władze dobrze promują miasto i dbają o jego rozwój?
Co mogło się u nas zmienić?
Prowadząc rozmowy, można zacząć od tego, co jest najbardziej widoczne – estetyki miasta. Czy miasto pięknieje? Czy pojawiły się nowe skwery, ładne budynki, elewacje kamienic? Następnie można ukierunkować uwagę rozmówców na kwestie infrastruktury, działanie instytucji społecznych, domów kultury, muzeów. Czy powstała nowa galeria sztuki? Czy dom kultury rozwinął skrzydła, zaoferował salę komputerową i kółko dziennikarskie? Czy w mieście pojawiły się ścieżki rowerowe, poprawiła się jakość komunikacji publicznej?
Badając zmiany, krok po krok możemy dojść do kwestii stylu sprawowania władzy. Czy mieszkańcy mają poczucie, że władza jest blisko nich? Czy powstały zespoły konsultacyjne i robocze z udziałem władz i obywateli? Czy władze lokalne współpracują z lokalnymi stowarzyszeniami, zlecają im realizację ważnych zadań społecznych? Czy samorządowcy używają internetu do komunikowania się z obywatelami? Czy władze dobrze promują miasto i dbają o jego rozwój?
Uczniowie sprawdzą, czy władze samorządowe miały wpływ na dostrzegane przez mieszkańców zmiany na lepsze i na czym polegała ich rola. Jeśli mieszkańcy będą chwalić rozwój zespołu tanecznego, który rozsławił miejscowość w Polsce i zagranicą, to trzeba będzie sprawdzić, czy urząd gminy lub starostwo wspierały ten zespół. Jeśli nowy gmach biblioteki był zbudowany dzięki unijnym funduszom, to kto je pozyskał?
Akcja zachęci mieszkańców do docenienia swoich samorządów poprzez pokazanie, co się zmieniło w okolicy dzięki działalności władz lokalnych. Zespoły uczniów pod opieką nauczycieli przeprowadzą wywiady ze swoimi rodzinami i sąsiadami na temat zmian, jakie zaszły w ich miejscowości dzięki działalności samorządu terytorialnego i na tej podstawie stworzą prezentacje multimedialne poświęcone osiągnięciom władz lokalnych.
Przykłady sukcesów samorządu znajdą się na specjalnie przygotowanej Internetowej Mapie Polski, która będzie mogła zostać wykorzystana także na stronach samorządów terytorialnych. Prace uczniów zostaną zaprezentowane na imprezach rocznicowych – zarówno lokalnych, jak i ogólnopolskich, organizowanych przez Sejm RP i Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Akcja zachęci mieszkańców do docenienia swoich samorządów poprzez pokazanie, co się zmieniło w okolicy dzięki działalności władz lokalnych. Zespoły uczniów pod opieką nauczycieli przeprowadzą wywiady ze swoimi rodzinami i sąsiadami na temat zmian, jakie zaszły w ich miejscowości dzięki działalności samorządu terytorialnego i na tej podstawie stworzą prezentacje multimedialne poświęcone osiągnięciom władz lokalnych.
Przykłady sukcesów samorządu znajdą się na specjalnie przygotowanej Internetowej Mapie Polski, która będzie mogła zostać wykorzystana także na stronach samorządów terytorialnych. Prace uczniów zostaną zaprezentowane na imprezach rocznicowych – zarówno lokalnych, jak i ogólnopolskich, organizowanych przez Sejm RP i Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Przybliżyć dorobek 20 lat
Do Akcji włączyło się już 100 nauczycieli i 80 samorządów terytorialnych. Według Julity Augustyniak, podinspektor w Gminnym Centrum Informacji i lokalnego koordynatora kampanii, „pomysł włączenia do Akcji młodzieży jest o tyle ciekawy, że w ten sposób uczeń może pracować na żywym materiale i lepiej utrwali informacje niż gdyby je wyczytał z książki. Świetnym pomysłem z punktu widzenia pedagogicznego jest fakt, że uczeń może wartościować, oceniać przemiany, zobaczyć, co dzięki temu co się działo 20 lat temu zyskali oni dziś”. Zdaniem Elżbiety Kmieć, dyrektor Samorządowego Ośrodka Oświaty w Izbicy (lubelskie), „samorząd prowadząc szkoły kreuje standardy, wpływa na poziom edukacji, ma wpływ na wyrównywanie szans edukacyjnych. Rocznica 20 lat to wspaniała okazja by zobaczyć jak się zmieniła polska szkoła i jej funkcje”.
Edyta Tuszyńska, która uczy języka polskiego, historii i wiedzy o społeczeństwie w Publicznym Gimnazjum w Stobiernej (gmina Dębica, podkarpackie), zgłosiła się do Akcji i opiekuje się kilkoma zespołami uczniowskich, które już pytają się, "kiedy będziemy mogli zacząć?". "Przez 20 lat u nas wiele się zmieniło." – mówi Tuszyńska. "Chciałabym, aby dzieci poprzez podjęte w ramach akcji działania poznały ten dorobek. Uważam, że będą one świetną lekcją historii. Tego typu akcje są niezwykle potrzebne, dzięki nim szersza społeczność może poznać osiągnięcia małych, nieznanych i może zapomnianych miejscowości. U nas naprawdę dużo się dzieje i chcemy się tym pochwalić".
Dowiedz się więcej o tym, jak prowadzić akcję w szkole.
Edyta Tuszyńska, która uczy języka polskiego, historii i wiedzy o społeczeństwie w Publicznym Gimnazjum w Stobiernej (gmina Dębica, podkarpackie), zgłosiła się do Akcji i opiekuje się kilkoma zespołami uczniowskich, które już pytają się, "kiedy będziemy mogli zacząć?". "Przez 20 lat u nas wiele się zmieniło." – mówi Tuszyńska. "Chciałabym, aby dzieci poprzez podjęte w ramach akcji działania poznały ten dorobek. Uważam, że będą one świetną lekcją historii. Tego typu akcje są niezwykle potrzebne, dzięki nim szersza społeczność może poznać osiągnięcia małych, nieznanych i może zapomnianych miejscowości. U nas naprawdę dużo się dzieje i chcemy się tym pochwalić".
Dowiedz się więcej o tym, jak prowadzić akcję w szkole.