Europejski Dzień Mózgu

Narzędzia
Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times
edukacja przez życieMózg to jeden znajbardziej zdumiewających wytworów natury. U człowieka mózg jest niewiele większy od jego złożonych razem, zaciśniętych pięści. Mózg dorosłego człowieka to około 1,5 kg galaretki; około 13 dekagramów stanowi białko, a reszta to woda i nieco tłuszczu. Dziś coś o naszym osobistym komputerze - w sam raz na Europejski Dzień Mózgu.
 
Ta nasza „galaretka“ generuje prąd i stąd bierzemy się my, nasza psychika, nasze myślenie, emocje i pamięć. Tak naprawdę to raczej „my należymy do mózgów, niż one do nas. Moje "ja" jest jedną z wielu rzeczy, którą kreuje mózg. Większości z nich nie jestem świadomy“ - cytuję za profesorem Wodzisławem Duchem (i przy okazji profesora serdecznie pozdrawiam – jego duch w penetrowaniu tej tematyki jest wielki).

Jak mówimy o mózgu, to większości kojarzy się zaraz z inteligencją... To teraz o inteligencji, czyli IQ. Hongkong jest na miejscu pierwszym z wynikiem 107 pkt, dalej plasują się Południowa Korea (106), Japonia (105), Taiwan (104), Australia, Niemcy, Włochy (102). Polska zajmuje 18 miejsce z wynikiem 98 punktów. Jeden z najwyższych ilorazów inteligencji ma Bill Gates (160 IQ), Madonna ma 140 IQ, prezydent Bush 112. Jeżeli chcesz zmierzyć swój iloraz inteligencji zajrzyj na stronę www.getiq.pl i wykonaj test!

Małe i duże ciekawe dzieci zapraszam na stronę z grami, gdzie można pograć w Neuron Navigator, Neuron Explosion lub Neuron Laboratory i dowiedzieć się wiele na temat budowy i funkcjonowania mózgu. Prawdziwa gratka to strona YourAmazingBrain – kopalnia informacji na temat jak działa mózg i w ogóle człowiek.

Projekt Neuroscience for Kids (upowszechniający nauki neurologiczne wśród dzieci) prowadzi od wielu lat  pasjonat tej tematyki dr Eric H. Chundler. Tutaj z kolei można obejrzeć plon konkursów rysunkowych dla dzieci.

Roger Sperry (Nagroda Nobla, 1981 r.) oraz Robert Ornstein przyczynili się swoimi badaniami do dzisiejszej wiedzy na temat mózgu. Odkryli oni, że mózg ma dwie strony lub, jak kto woli, dwie półkule, połączone ze sobą niewyobrażalnie skomplikowaną siecią włókien nerwowych (po łacinie corpus collosum). Każda z półkul zawiaduje odmiennymi rodzajami aktywności umysłu. Każda odpowiada i kontroluje przeciwną stronę ciała. Mówi się o tym, że mamy raczej dwa mózgi pracujące ze sobą w cudownej harmonii. Pólkula lewa, zwana jest inaczej naukową, logiczną, analityczną. Półkula prawa zwana jest inaczej - gestalt, całościowa (holistyczna), artystyczna.

Co ciekawe, kiedy chcemy pobudzić pracę lewej pólkuli, czyli być bardziej analityczni, logiczni i chłodni w myśleniu można przycisnąć lewą dziurkę od nosa i wykonać kilka oddechów tylko dziurką prawą. Kiedy zaś – chcemy wyzwolić w sobie pokłady kreatywności, fantazji, artystyczne wizje pełne emocji – czynimy przeciwnie i oddychamy tylko lewą dziurką od nosa.

Kiedy interesuje nas wyzwolenie całego potencjału, który posiadamy, chcemy mieć dostęp do funkcji zarówno lewej, jak i prawej półkuli mózgowej możemy wykonać ćwiczenia integracyjne, np. ruchy naprzemienne. Przy pomocy PET (tomografii komputerowej) stwierdzono, że po wykonaniu ruchów naprzemiennych szybkość przebiegu impulsów w corpus collosum jest 16 razy szybsza.

Nasz mózg lubi więc ruch oraz tlen i sen, dobre odżywianie, a także wodę - bo głównie z niej się składa, a odwodniony odmawia posłuszeństwa. Szkodzi mu alkohol, cukier, narkotyki, brak bodźców i uwaga, brak dobrego humoru!

Mózg w stresie reaguje od tysięcy lat tak samo, w sytuacji zagrożenia przełącza się na obronę funkcji życiowych, wysyłając sygnały do odpowiednich „podsystemów“ i tak organizm (czyli my) mdleje, kiedy doświadcza silnych bodźców emocjonalnych lub bólowych chroniąc nas tym samym przed „przegrzaniem“ systemu. W sytuacji zagrożenia – wysyła informację „zbrojeniową“: dotlenowana krew płynie głównie do mięśni odpowiadających za walkę lub ucieczkę (ramiona, mięśnie nóg), następuje wyrzut adrenaliny – hormonu, który powoduje przyspieszone bicie serca, wzrost ciśnienia krwi, rozszerzanie się oskrzeli i rozrzerzanie źrenic (po to, aby mieć więcej energii i więcej widzieć), a krew odpływa m.in. z płatów czołowych, gdzie zlokalizowana jest najmłodsza część mózgu odpowiadająca za podejmowanie odpowiedzialnych, moralnie uzasadnionych decyzji. 

Tak więc, dbajmy o nasz mózg, najlepiej przez całe życie – póki co jego przeszczepów nie ma!

Acha, mózg ma oprogramowanie, dzięki któremu możemy spełniać wszystkie nasze marzenia (o ile nauczymy się odpowiednio z niego korzystać…), czego wszystkim serdecznie życzymy w Europejskim Dniu Mózgu i nie tylko.
 
(Notka o autorce: Małgorzata Taraszkiewicz: psycholog edukacyjny, trener, członek Grupy Edukacyjnej XXI, członek zespołu e-Redakcji Edunews.pl)
 
(Źródło ilustracji mózgu: Wikimedia Commons