Ciekawość ma każdy, a zainteresowania? Rozwój zainteresowań poznawczych uczniów oraz przekształcanie ich w hobby, życiową pasję jest dla nich ważniejsze od przedmiotowej wiedzy. Bo ta jest ulotna, nietrenowane umiejętności wyciszają się. Prawdziwe zainteresowania są mocne, względnie trwałe. Jak pracować, by obudzić zainteresowania uczeniem się i pracą nad sobą?
Poznawcze zainteresowania są ważne
Niedawno treścią artykułu: Po pierwsze: rozwój zainteresowań ośmieliłem się przypomnieć czytelnikom portalu, że w szkolnej edukacji epoki cyfrowej ważny jest powszechny dostęp i wykorzystywanie zasobów Internetu, ale ważniejsza jest praca nad budzeniem i rozwojem indywidualnych zainteresowań poznawczych uczniów. One są przecież silniejsze od wiedzy i umiejętności. W zasadzie wystarczy je rozbudzić, wywołać i po prostu zapalić kogoś do czegoś – i mamy go po swojej stronie. Trafnie rozbudzona ludzka ciekawość sama pragnie wiedzieć więcej, rozumieć lepiej, umieć sprawniej i często też mieć więcej.
Zainteresowanie zasobami Internetu
Uczniowie są zaciekawieniu zasobami i wykorzystywaniem Internetu – ale, czy to już są zainteresowania czy zamiłowania? Nauczycielom warto pomagać i konkretyzować problemy wykorzystywania Internetu i tworzenia jego zasobów. Na przykład nauczycielom biologii i przyrody w klasach IV-VI, warto zaproponować i ukazać, jaki jest: Zapach nowoczesności w edukacji biologicznej („Biologia Szkole” 2009, nr 3, s.35-40), albo po prostu naprowadzić i podpowiedzieć, jak można wykorzystać zasoby Internetu w tej edukacji (Nowoczesne technologie w edukacji biologicznej, „Biologia Szkole” 2009, nr 6, s.46-51).
Indywidualne zainteresowana poznawcze
Indywidualne zainteresowania poznawcze i osobiste zamiłowania warto mieć i samemu pielęgnować, ale najpierw trzeba je znaleźć, ujawnić, rozbudzić, obudzić. Osoby, które mają wyraźne hobby lub życiową pasję zakorzenione w konkretnej wiedzy, np. biologii, często decydują się na wybór życiowej drogi, na której ona jest ważna, a może i decydująca. Osobiste zainteresowania, te mocne, pogłębione i rozwinięte, są emocjonujące, przyjemne i motywujące do uczenia się oraz po prostu ważne w osobistym życiu.
Z rozwoju zainteresowania warto uczynić priorytet
Warto rozpoznać (zdiagnozować), czy obecna szkoła i jej poszczególne przedmiotowe edukacje, np. biologiczna, geograficzna czy historyczna, potrafią skutecznie rozbudzić, wzmacniać, rozwijać i różnorodnie zainteresowania poznawcze oraz skutecznie wspierać rozwój u uczniów? Interesujące zasoby Internetu mogą w tym pomóc. Ale, jeśli w praktyce jest z tym różnie i zbyt często zadanie to oddaje się pracy na kółku biologicznym, ekologicznym czy przyrodniczym – to chyba zbyt mało. Osobiste zainteresowania czasem rodzą się spontanicznie, ale często trzeba inteligentnie popracować, aby je obudzić. Nauczycielom geografii warto zaproponować treść artykułu pt. "Jak lepiej kształcić geograficzne pojęcia?" („Geografia Szkole” 2010, nr 1, s.5-11), a nauczycielom biologii wskazać: "Jak ciekawiej organizować uczenie się biologii?" („Biologia Szkole” 2010, nr 1, s.48-55).
Szkolne koła zainteresowań
Prowadzenie szkolnych kół zainteresowań, np. turystycznych, biologicznych czy innych podobnych przedmiotowych, nie wyczerpuje ww. problemu. Wspomaganie rozwoju uczniowskich zainteresowań może odbywać się na wielu różnych lekcjach. Nurtujące jest pytanie, czy w obecnej szkole uczenie się treści poszczególnych przedmiotów wspiera rozwój samodzielności, kreatywności, zaradności i odpowiedzialności uczniów za własną dalszą edukację, stan środowiska przyrodniczego, lokalnego oraz własne i innych zdrowie, sprawy regionu i kraju?
Strategie budzenia poznawczych zainteresowań
Każdemu nauczycielowi towarzyszy pytanie, jak zainteresować uczniów uczeniem się treści przedmiotu, np. biologii? Znajomość dobrych strategii tych działań z pewnością pomaga w ich realizacji. Rozbudzanie i rozwijanie zainteresowań poznawczych nie jest przecież działaniem wyjątkowo złożonym czy super trudnym, bo w istocie rzeczy, jeśli osobiste zainteresowanie poznawcze jest:
Niedawno treścią artykułu: Po pierwsze: rozwój zainteresowań ośmieliłem się przypomnieć czytelnikom portalu, że w szkolnej edukacji epoki cyfrowej ważny jest powszechny dostęp i wykorzystywanie zasobów Internetu, ale ważniejsza jest praca nad budzeniem i rozwojem indywidualnych zainteresowań poznawczych uczniów. One są przecież silniejsze od wiedzy i umiejętności. W zasadzie wystarczy je rozbudzić, wywołać i po prostu zapalić kogoś do czegoś – i mamy go po swojej stronie. Trafnie rozbudzona ludzka ciekawość sama pragnie wiedzieć więcej, rozumieć lepiej, umieć sprawniej i często też mieć więcej.
Zainteresowanie zasobami Internetu
Uczniowie są zaciekawieniu zasobami i wykorzystywaniem Internetu – ale, czy to już są zainteresowania czy zamiłowania? Nauczycielom warto pomagać i konkretyzować problemy wykorzystywania Internetu i tworzenia jego zasobów. Na przykład nauczycielom biologii i przyrody w klasach IV-VI, warto zaproponować i ukazać, jaki jest: Zapach nowoczesności w edukacji biologicznej („Biologia Szkole” 2009, nr 3, s.35-40), albo po prostu naprowadzić i podpowiedzieć, jak można wykorzystać zasoby Internetu w tej edukacji (Nowoczesne technologie w edukacji biologicznej, „Biologia Szkole” 2009, nr 6, s.46-51).
Indywidualne zainteresowana poznawcze
Indywidualne zainteresowania poznawcze i osobiste zamiłowania warto mieć i samemu pielęgnować, ale najpierw trzeba je znaleźć, ujawnić, rozbudzić, obudzić. Osoby, które mają wyraźne hobby lub życiową pasję zakorzenione w konkretnej wiedzy, np. biologii, często decydują się na wybór życiowej drogi, na której ona jest ważna, a może i decydująca. Osobiste zainteresowania, te mocne, pogłębione i rozwinięte, są emocjonujące, przyjemne i motywujące do uczenia się oraz po prostu ważne w osobistym życiu.
Z rozwoju zainteresowania warto uczynić priorytet
Warto rozpoznać (zdiagnozować), czy obecna szkoła i jej poszczególne przedmiotowe edukacje, np. biologiczna, geograficzna czy historyczna, potrafią skutecznie rozbudzić, wzmacniać, rozwijać i różnorodnie zainteresowania poznawcze oraz skutecznie wspierać rozwój u uczniów? Interesujące zasoby Internetu mogą w tym pomóc. Ale, jeśli w praktyce jest z tym różnie i zbyt często zadanie to oddaje się pracy na kółku biologicznym, ekologicznym czy przyrodniczym – to chyba zbyt mało. Osobiste zainteresowania czasem rodzą się spontanicznie, ale często trzeba inteligentnie popracować, aby je obudzić. Nauczycielom geografii warto zaproponować treść artykułu pt. "Jak lepiej kształcić geograficzne pojęcia?" („Geografia Szkole” 2010, nr 1, s.5-11), a nauczycielom biologii wskazać: "Jak ciekawiej organizować uczenie się biologii?" („Biologia Szkole” 2010, nr 1, s.48-55).
Szkolne koła zainteresowań
Prowadzenie szkolnych kół zainteresowań, np. turystycznych, biologicznych czy innych podobnych przedmiotowych, nie wyczerpuje ww. problemu. Wspomaganie rozwoju uczniowskich zainteresowań może odbywać się na wielu różnych lekcjach. Nurtujące jest pytanie, czy w obecnej szkole uczenie się treści poszczególnych przedmiotów wspiera rozwój samodzielności, kreatywności, zaradności i odpowiedzialności uczniów za własną dalszą edukację, stan środowiska przyrodniczego, lokalnego oraz własne i innych zdrowie, sprawy regionu i kraju?
Strategie budzenia poznawczych zainteresowań
Każdemu nauczycielowi towarzyszy pytanie, jak zainteresować uczniów uczeniem się treści przedmiotu, np. biologii? Znajomość dobrych strategii tych działań z pewnością pomaga w ich realizacji. Rozbudzanie i rozwijanie zainteresowań poznawczych nie jest przecież działaniem wyjątkowo złożonym czy super trudnym, bo w istocie rzeczy, jeśli osobiste zainteresowanie poznawcze jest:
| 1. |
Stosunkiem między podmiotem a przedmiotem i potrzebą podmiotu, który
dąży do jego zaspokojenia (E. Claparede) – to trzeba dostrzec osobiste
potrzeby ucznia; |
| 2. |
Specjalnym nastawieniem poznawczym człowieka na przedmioty i zjawiska
rzeczywistości (A. A. Smirnow) – to trzeba pozytywnie nastawić ucznia =
wywołać gotowość do pracy; |
| 3. |
Faktem polegającym na tym, że uwaga mimo woli zatrzymuje się na pewnych
obiektach (S. Baley) – to trzeba uczyć koncentracji! |
| 4. |
Złożoną interakcją: człowiek – środowisko, polegającą na
współwystępowaniu nastawień emocjonalnych, intelektualnych i
behawioralnych, związanych z potrzebami człowieka... (S Larcebeau) – to
trzeba pozytywnie działać na emocje! (Przywołane ww. definicje
zainteresowań pochodzą z książki "Rozwijanie i kształtowanie
zainteresowań" (Gurycka 1989). |
Rys. 1: Sposoby rozbudzania poznawczych zainteresowań
(Notka o autorze: dr Julian Piotr Sawiński, nauczyciel konsultant
Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie, członek zespołu e-Redakcji
Edunews.pl)