Cyfrowa codzienność nie pozostawia już wątpliwości, czy przygotowywać dzieci do korzystania z nowych technologii. Trzeba zastanowić się, jak to robić. Program „Mistrzowie Kodowania” i „Centrum Cyfrowe: Projekt Polska” zaprezentowali wyniki raportu „Mistrzowie Kodowania Junior. Raport z badań” . Przedstawiają on efekty stosowania metod nauczania z wykorzystaniem technologii cyfrowych w edukacji dzieci w wieku 3-5 lat.
„Od dawna wiedzieliśmy, że technologie cyfrowe to stały element codzienności ponad 70% dorosłych Polaków i niemal 100% nastolatków” – mówi dr Justyna Jasiewicz z Centrum Cyfrowego: Projekt Polska. „Brakowało nam wiedzy na temat kontaktu maluchów – 3-, 4- i 5-latków z nowymi mediami. Badanie, które przeprowadziliśmy w ramach pilotażowej edycji programu Mistrzowie Kodowania Junior, pozwoliło nam rozpoznać te praktyki”.
„Wynikiem tego badania jest nie tylko wypracowanie rekomendacji pomocnych w dalszym procesie wdrażania programu, ale przede wszystkim identyfikacja najczęstszych praktyk użytkowania sprzętu ICT przez dzieci w wieku przedszkolnym oraz postaw rodziców wobec kontaktu dzieci z nowymi technologiami i wprowadzania ich w cyfrowy świat” – dodaje Maria Wierzbicka, współautorka raportu badawczego.
Technologie – nowe, a może naturalne?
Z przeprowadzonych badań wynika, że blisko 50-60% gospodarstw domowych osób biorących udział w badaniu jest wyposażonych przynajmniej w jeden telewizor, komputer, tablet lub telefon komórkowy. Średnio 30% z nich dysponuje zaś więcej niż jednym tego rodzaju urządzeniem. Są to sprzęty najczęściej obecne w domach jeszcze przed narodzeniem dziecka, co oznacza, że od początku wzrastało ono w ich otoczeniu, odbierając je jako coś stałego i naturalnego.
Telewizor to nie technologia?
Badania ujawniły, że tylko 10% dzieci w ogóle nie korzysta z odbiorników telewizyjnych, a aż 24% ogląda telewizję ponad siedem godzin w tygodniu. Liczba godzin spędzanych przez dzieci przed telewizorem sięga nawet kilkunastu, a maksymalnie 30 godzin (!) w tygodniu. Inne urządzenia ICT są udostępniane dzieciom nieporównanie rzadziej – połowa dzieci w ogóle nie używa telefonu komórkowego, tabletu, laptopa. Wyniki te pozwalają sądzić, że w domu kontakt przedszkolaków ze sprzętem ICT jest ograniczony do biernego używania, bez możliwości kształtowania umiejętności twórczego wykorzystywania technologii cyfrowych.
Technologie okiem rodziców
W wypowiedziach rodziców pojawiają się sprzeczności, które ukazują specyficzną postawę. Badani powszechnie i jednomyślnie podkreślają wysokie walory edukacyjne korzystania z komputera, takie jak nauka liter i cyfr, tekstów piosenek, poprawa sprawności manualnej, wzbogacenie słownictwa, poznanie podstaw języka angielskiego.
Z badania wynika jednak, że 60% rodziców w rzeczywistości nie wykorzystuje technologii informacyjno-komunikacyjnych do pomocy w nauce czy w rozwijaniu nowych umiejętności u dzieci, a aż połowa badanych deklaruje, że ich dziecko w ogóle nie korzysta z telefonu komórkowego, tabletu czy laptopa.
Zdaniem prelegentki debaty – Jolanty Okuniewskiej, nauczycielki nominowanej do Global Teacher Prize – edukacja cyfrowa jest koniecznością, ponieważ dzieci mają styczność z nowoczesnymi technologiami od urodzenia. Nie zawsze rodzice wiedzą, w jaki sposób wykorzystywać nowe media właściwie. Rolą nauczyciela jest wskazywać dobre wzory i zachęcać rodziców do edukacyjnego wykorzystania urządzeń posiadanych w domu.
Nauczyciele przedszkolni w świecie nowych technologii
Badania ujawniły problem braku dostępności sprzętu ICT w przedszkolach. Blisko 2/3 badanych placówek nie było wyposażonych w komputery, z których nauczyciele mogliby korzystać w trakcie zajęć. Nic więc dziwnego, że do pracy z dziećmi wykorzystują oni prywatny sprzęt. Według danych ilościowych 53% pedagogów posiłkuje się własnym telefonem komórkowym, około 27% – tabletem.
90% ankietowanych nauczycielek przedszkolnych pozyskuje z sieci scenariusze zajęć i pomoce dydaktyczne – kolorowanki, historyjki obrazkowe czy karty pracy. 3/4 badanych pobiera także materiały audiowizualne, prezentacje multimedialne czy zdjęcia.
Jednocześnie Internet jest dla nauczycieli przedszkolnych ciągle jeszcze niewykorzystaną platformą wymiany doświadczeń i zdobywania kwalifikacji zawodowych. Tylko 29% ankietowanych konsultuje się z innymi pedagogami online, jedynie 14% uczestniczy zaś w webinariach.
„Powinniśmy chronić najmłodszych, tak samo jak wszystkie dzieci – bez względu na wiek, przed negatywnymi skutkami korzystania z nowych technologii, ale nie przed samą technologią” – podsumowuje Iwona Brzózka-Złotnicka, koordynator programu „Mistrzowie Kodowania”. „Nie udawajmy, że technologia nie dotyczy najmłodszych, bo możemy przegapić najwłaściwszy moment w rozwoju dziecka, kiedy mamy jeszcze wpływ na kształtowanie u niego właściwych nawyków cyfrowych.”
Cały raport dostępny jest pod adresem: http://centrumcyfrowe.pl/czytelnia/mistrzowie-kodowania-junior/
(Źródło: Mistrzowie Kodowania)