Centrum Nauki Kopernik przekazało Ministerstwu Edukacji Narodowej spójną i kompleksową propozycję, mającą prowadzić do zmiany funkcjonowania pracowni przyrody w klasach IV-VI szkoły podstawowej. Rekomendacja dotyczy jej wyposażenia, infrastruktury, głównych kierunków szkoleń nauczycieli oraz organizacji pracy szkoły. Przede wszystkim jednak odnosi się do metod pracy z uczniem, by samodzielne eksperymentowanie mogło stać się podstawą edukacji przyrodniczej.
Rekomendacja stanowi punkt wyjścia do dalszej pracy. CN Kopernik planuje współpracę z MEN oraz samorządami w upowszechnianiu i zapewnieniu trwałości zmian kształcenia przedmiotów przyrodniczych i rozwijaniu kluczowych kompetencji uczniów. Takie działania będą prowadzone w ramach Pracowni Przewrotu Kopernikańskiego - nowej, wyodrębnionej formy działalności Kopernika.
Rekomendacja powstała w ramach projektu systemowego "Opracowanie i pilotaż aktywnych metod pracy nauczyciela z uczniem opartych na metodzie badawczej". Kluczowa okazała się potrzeba wsparcia nauczycieli, by na lekcji nie przekazywali jedynie wiedzy książkowej weryfikowanej egzaminami, lecz umożliwiali uczniom poznawanie przyrody poprzez doświadczenia i eksperymenty właściwe dla metody badawczej. Bez zdobycia właściwych kompetencji i zrozumienia zasadności stosowania metody badawczej, nie można efektywnie korzystać z najlepiej nawet wyposażonej pracowni. Dlatego konieczne jest stworzenie systemu doskonalenia kompetencji nauczycieli, rozumianego jako proces. Wiąże to się z opracowaniem szkoleń, pokazujących wartość metody badawczej w nauczaniu przyrody i umożliwiających rozwijanie kompetencji w zakresie jej praktycznego stosowania. Równolegle należy stworzyć warunki do przeprowadzania doświadczeń w pracowni. Niezbędna do tego jest budowa przyjaznej infrastruktury, zapewniającej wygodę i bezpieczeństwo oraz wyposażenie tego miejsca w sprzęt i materiały w takiej ilości, by każdy uczeń miał szansę osobiście z nich korzystać, współpracując z innymi w zespole.
Prace nad kluczowymi punktami rekomendacji planujemy w ramach działalności Pracowni Przewrotu Kopernikańskiego. Będzie to pierwszy w Polsce eksperymentalny ośrodek, zajmujący się badaniem, opracowywaniem i testowaniem nowatorskich form oraz metod działań edukacyjnych w szerokiej skali. Zaangażujemy się m. in. w opracowanie, testowanie i pilotażowe wdrażanie systemu szkoleń, a przede wszystkim w szkolenie kadr trenerskich i liderów procesu zmian. Będziemy współpracować z wybranymi szkołami partnerskimi, ośrodkami doskonalenia nauczycieli i wyższymi uczelniami.
Rezultaty wdrożenia zmian w edukacji przyrodniczej w klasach IV-VI szkół podstawowych mogą zostać wykorzystane w przyszłości do podnoszenia jakości kształcenia w klasach młodszych, a także zastosowane w interdyscyplinarnym nauczaniu przyrody wraz z matematyką, techniką i informatyką. Długofalowym rezultatem projektu będzie zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych w szkołach podstawowych przy wykorzystaniu wyposażenia szkolnych pracowni przyrody.
Co zawiera rekomendacja?
Lista proponowanego wyposażenia
Wyposażenie umożliwia zmianę sposobu uczenia, realizację celów ogólnych i treści kształcenia podstawy programowej. Rekomendowany sprzęt został przetestowany w laboratoriach Centrum Nauki Kopernik oraz poddany ewaluacji podczas pilotażowego wdrożenia w szkołach. Wskazujemy także obszary rozwoju kompetencji nauczycieli i zmiany organizacyjne w szkole, które ułatwią stosowanie metody naukowej w szkole.
Przykładowe scenariusze lekcji
Przygotowane przez ekspertów (i jednocześnie praktyków nauczania). Nauczyciele mogą wykorzystać jako pomoc planowaniu lekcji, z zastosowaniem elementów zalecanej metody, aktywizującej uczniów. Scenariusze pokazują, jak w czasie lekcji przyrody realizować elementy metody, począwszy od stawiania pytań badawczych, skończywszy na wnioskowaniu na podstawie eksperymentów przeprowadzonych przez uczniów.
Propozycje działań uczniów i nauczycieli w pracowni przyrody
Od krótkich doświadczeń klasowych, poprzez długoterminowe badania i obserwacje zarówno w klasie, jak i w terenie. Na ten zbiór składają się zróżnicowane merytorycznie działania o różnym stopniu złożoności, skonstruowane tak, aby nauczyciel mógł je samodzielnie modyfikować. Każde działanie zawiera krótki opis tematu, instrukcję dla ucznia i inspirujące pytania. Zostały one uporządkowane zgodnie z celami i treściami kształcenia podstawy programowej dla II etapu edukacyjnego. Autorami działań są eksperci: naukowcy, nauczyciele, edukatorzy, pracownicy Kopernika i metodycy.
Pobierz pełną treść rekomendacji
(Źródło: Centrum Nauki Kopernik)
O nauczaniu przyrody przeczytaj także w Edunews.pl:
Ostatnie komentarze