Współpraca i kontekst społeczny w uczeniu się

Narzędzia
Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

Przestrzeń społeczną szkoły tworzą przecież uczniowie, nauczyciele, pozostali pracownicy szkoły, rodzice, przedstawiciele lokalnej społeczności, którzy wszyscy pozostają w interakcji ze szkołą. Relacje i interakcje społeczne, wartości kulturowe mają istotny wpływ na poziom zaangażowania uczniów w proces uczenia się. Środowisko uczenia się obejmuje oczywiście także kontekst społeczny.fot. sxc.hu

Ale to jeden wymiar. Nie możemy zapominać i o drugim – aktywna i dynamiczna społeczność szkolna kształtuje i nadaje nowy wymiar życiu społecznemu wspólnoty lokalnej, czego wyznacznikiem powinna być m. in. otwarta szkoła w godzinach wieczornych i w weekendy np. na zajęcia w duchu lifelong learning, współpraca z seniorami, organizacjami pozarządowymi, instytucjami kultury itp.

„Szkoły, przedszkola, uczelnie mogą odgrywać szczególną rolę w lokalnej polityce urbanistycznej i społecznej. Żyjemy w czasach oszczędnych inwestycji budżetowych, zatem dobre inwestycje w wielofukcyjne, dobrze zaprojektowane przestrzenie edukacyjne mogą być istotnym wkładem w życie społeczności lokalnej i efektywnym kosztowo sposobem na rewitalizację lokalnej gospodarki.“ – uważa Barbara Ischinger, Dyrektor OECD ds. Edukacji.

Kluczową rolę w tych relacjach społecznych odgrywa stymulowanie współpracy, tak wewnątrz szkoły, jak i na pograniczu szkoły i społeczności lokalnej. Według teorii Lwa Wygotskiego uczeń bez wsparcia nie zawsze potrafi za pierwszym razem wykonać wszystkie zadania samodzielnie. Dzięki interakcji z innymi uczestnikami procesu uczenia się może stopniowo rozwijać się i podejmować coraz bardziej złożone zadania.

Kontekst społeczny ma również implikacje dla projektowania przestrzeni edukacyjnej. Proces ten musi uwzględniać tworzenie fizycznych warunków do tego, aby współpraca (uczeń – nauczyciel, uczeń – uczeń, a czasem nauczyciel - nauczyciel) mogła rozwijać się naturalnie, w zależności od potrzeb i stawianych zadań. Oznacza to konieczność myślenia o klasie lub całej szkole poprzez pryzmat miejsc, które będą stymulować zarówno pracę indywidualną, jak i współpracę 1:1, aktywności w kilkusoobowych zespołach, ale i całej klasy lub wręcz całej szkolnej społeczności oraz społeczności szkolnej i pozaszkolnej.

Wszystkie miejsca muszą być w szkole dostępne – pamiętajmy, że równość dostępu do edukacji zapewniona jest gdy w procesie uczenia się mogą uczestniczyć wszyscy, także osoby z niepełnosprawnościami (środowisko włączające).

Cechy przestrzeni stymulującej współpracę

Zdaniem Rolanda G. Tharpa i Ronalda Gallimore, przestrzeń stymulująca współpracę to taka przestrzeń, w której:

  • uczący się mają swobodny dostęp do rówieśników o większych, równych lub mniejszych zdolnościach;
  • zachodzi codziennie swobodna interakcja (werbalna lub inna) pomiędzy nauczycielem i uczniem;
  • dozwolone są różne sposoby dociekania;
  • stosunkowo niski stopień nadzoru nauczycieli pozwala uczniom samodzielnie określać poziom, który chcą osiągnąć i metodę osiągania celów.

Przestrzeń ta może być modelowana za pomocą elementów fizycznych, które np. wydzielają mniejsze strefy uczenia się w klasie, jak również narzędzia technologiczne (przestrzeń wirtualna).

Opracowanie własne na podstawie: Designing Collaborative Spaces for Schools, Peter C. Lippman, THE Journal, 2013 oraz Designing for Education, OECD, 2012.

(Notka o autorze: Marcin Polak jest twórcą i redaktorem naczelnym Edunews.pl, zajmuje się edukacją i komunikacją społeczną, realizując projekty społeczne i komercyjne o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. Jest również członkiem grupy Superbelfrzy RP).

Przeczytaj więcej w Edunews.pl na temat współpracy w edukacji:

Edunews.pl oferuje cotygodniowy, bezpłatny (zawsze) serwis wiadomości ze świata edukacji. Zapisz się:
captcha 
I agree with the Regulamin

Jesteśmy na facebooku

fb

Ostatnie komentarze

E-booki dla nauczycieli

Polecamy dwa e-booki dydaktyczne z serii Think!
Metoda Webquest - poradnik dla nauczycieli
Technologie są dla dzieci - e-poradnik dla nauczycieli wczesnoszkolnych z dziesiątkami podpowiedzi, jak używać technologii w klasie